آرتور سی. کلارک
سِر آرتور چارلز کلارک (به انگلیسی: Sir Arthur Charles Clarke) (زاده ۱۶ دسامبر ۱۹۱۷، سامرست، انگلستان – ۱۹ مارس ۲۰۰۸، سریلانکا) معروف به آرتور سی. کلارک، نویسنده، مخترع و دانشمند بریتانیایی است.
رمان علمی-تخیلی بسیار معروف ۲۰۰۱: اودیسه فضایی اثر اوست. فیلمی با همین نام بر مبنای این کتاب توسط استنلی کوبریک ساخته شد و جایزه اسکار را برای او و آرتور سی کلارک به ارمغان آورد. او همچنین آخرین عضو بازمانده از گروهی بود که «بزرگان سهگانه علمی-تخیلی» نامیده میشود. دو عضو دیگر این مجموعه «رابرت هاینلین» و «آیزاک آسیموف» بودند.
وی دارنده ۷ مدرک دکترای افتخاری در رشتههای مختلف تجربی است.
آرتور سی. کلارک در ۱۶ دسامبر ۱۹۱۷ در شهر ساحلی کوچکی به نام مینهید از توابع سامرست واقع در غرب انگلیس در خانوادهای فقیر و کشاورز به دنیا آمد.
در نوجوانی موشکهای دستساز میساخت و آنها را در مزرعه مادرش به هوا میفرستاد.
پدر آرتور زمانی که او سیزده سال داشت، از دنیا رفت. مرگ وی ناشی از عوارض طولانی مدت حاصل از مجاورت با گازهای شیمیایی در جنگ جهانی اول بود.
او در ۱۹۵۳ ازدواج کرد. پس از ۱۱ سال زندگی مشترک در سال ۱۹۶۴ از همسرش جدا شد، و پس از آن دیگر ازدواج نکرد و فرزندی نیز نداشت.
در طول جنگ جهانی مسئول رادار بود. در رشتهٔ فیزیک و ریاضیات از دانشگاه کینگز لندن دانشآموخته شد و مدال درجه یک فیزیک و ریاضیات را دریافت کرد. سپس به ریاست مجمع بین سیارات بریتانیا منصوب شد و به عضویت آکادمی اخترشناسان و مجمع اخترشناسان سلطنتی و بسیاری از سازمانهای علمی دیگر درآمد.
ایدهٔ ماهوارههای مخابراتی، نخستین بار توسط وی مطرح شد. وی علاوه بر کتابهای داستانی علمی-تخیلی، تعدادی آثار علمی نیز داشت.
اندیشهها
کلارک میگوید: ادبیات نقش آموزشی را ایفا میکند، و هیچیک از آثار ادبی به اندازه آثار علمی نمیتواند توده وسیع مردم را با دانش نوین بشری آشنا کند.
وقتی از او پرسیده میشد که آیا به حیات فرازمینی اعتقاد دارد یا نه، همیشه در پاسخ لبخند میزد و میگفت: دو احتمال در این زمینه وجود دارد: یا ما در این جهان تنها هستیم یا اینکه تنها نیستیم. هر دو حالت ترسناک و مبهم است.
کلارک عقیده دارد فراتر از منظومه شمسی موجودات ذیشعوری وجود دارند. او موجوداتی را توصیف میکند که قادرند خود را به انرژی و آنگاه بار دیگر به ماده تبدیل کنند. او میگوید: این که کسانی از فضای خارج به ملاقات زمین آمده باشند اندیشهای کاملاً معقول است و در واقع اگر این رویداد طی چند میلیارد سالی که از عمر زمین میگذرد رخ نداده باشد، جای شگفتی دارد.
کلارک تأکید میکرد که قصد او از داستانهای علمی-تخیلیاش پیشبینی آینده نیست. بلکه او به آنچه که ممکن است روی دهد، تأکید میکند و ذهن انسانها را برای آینده و اتفاقات گوناگونی که ممکن است روی دهد، آماده میسازد.
به عقیده او سیاستمداران و تصمیمگیران جهان میبایستی به جای خواندن کتابهای پلیسی و سیاسی کتابهای او را مطالعه کنند، زیرا خیالپردازی میتواند راه را برای عملی شدن ایدههای انقلابی هموارتر سازد.
افتخارات دیگر
او به خاطر میعاد با راما سه جایزهٔ هوگو، نبولا و جان کمپبل را دریافت کرد.
کلارک هفتمین نفری بود که جایزه استاد بزرگ را که انجمن نویسندگان علمیتخیلی آمریکا به پاس یک عمر فعالیت موفقیتآمیز در زمینه داستاننویسی علمی-تخیلی اعطا میکرد، در سال ۱۹۸۶ به دست آورد.
آثار
- شنهای مریخ (۱۹۵۱)
- پایان کودکی (۱۹۵۳)
- نور زمین (۱۹۵۵)
- شهر و ستارگان (۱۹۵۶)
- ریزش غبار ماه (۱۹۶۱)
- نُه میلیارد نام خدا (۱۹۶۷) (مجموعه داستان کوتاه)
- ۲۰۰۱: اودیسه فضایی (۱۹۶۸)
- میعاد با راما (۱۹۷۳)
- امپراتوری زمین (۱۹۷۵)
- چشمههای بهشت (۱۹۷۹)
- ۲۰۱۰: اودیسه دو (۱۹۸۲)
- ۲۰۶۱: اودیسه سه (۱۹۸۸)
- راما ۲ (۱۹۸۹) (همراه با جنتری لی)
- روحی از گرندبنکس (۱۹۹۰)
- باغ راما (۱۹۹۱) (همراه با جنتری لی)
- راز راما (۱۹۹۳) (همراه با جنتری لی)
- ریشتر ۱۰ (۱۹۹۶) (همراه با مایک مککوی)
- ۳۰۰۱: اودیسه نهایی (۱۹۹۷)
- نغمههای زمین دوردست (در ایران: عملیات آخر تالاسا) ۱۹۸۵
سه قانون کلارک
- «هرگاه دانشمندی برجسته، اما سالخورده بگوید چیزی ممکن است، به احتمال قریب به یقین درست گفتهاست. اما آنگاه که بگوید چیزی غیرممکن است، به احتمال زیاد اشتباه میکند.»
- «تنها راه کشف محدودهٔ ممکن از غیرممکن، کمی پیشروی از ممکن به درون غیرممکن است.»
- «هر فناوری وقتی به حدی از پیشرفت برسد، دیگر نمیتوان آن را از جادو تفکیک کرد.»∗