گابریل گارسیا مارکز
گابریل خوزه گارسیا مارکِز (به اسپانیایی: Gabriel José García Márquez) (زادهٔ ۶ مارس ۱۹۲۷ در دهکدهٔ آرکاتاکا درمنطقهٔ سانتامارا درکلمبیا – درگذشته ۱۷ آوریل ۲۰۱۴) رمان‌نویس، نویسنده، روزنامه‌نگار، ناشر و فعال سیاسی کلمبیایی بود. او بین مردم کشورهای آمریکای لاتین با نام گابو یا گابیتو (برای تحبیب) مشهور بود و پس از درگیری با رئیس دولت کلمبیا و تحت تعقیب قرار گرفتنش در مکزیک زندگی می‌کرد. مارکز برندهجایزه نوبل ادبیات در سال ۱۹۸۲ را بیش از سایر آثارش به خاطر رمان صد سال تنهایی چاپ ۱۹۶۷ می‌شناسند که یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های جهان است.
درگذشت
گابریل گارسیا مارکز، در روز پنجشنبه ۱۷ آوریل ۲۰۱۴ (۲۸ فروردین ۱۳۹۳)، در سن ۸۷ سالگی، در خانه‌اش در مکزیکو سیتی درگذشت. دو سال پیش از مرگ، برادر گابریل گارسیا مارکز اعلام کرد او از بیماری فراموشی (دمانس) رنج می‌برد و دیگر نمی‌نویسد. جسد وی فردای آن روز در روز آدینه در مکزیکوسیتی سوزانده شد، بخشی از خاکستر جسد وی به کلمبیا زادگاهش منتقل شد.
واکنش‌ها
- خوان مانوئل سانتوس، رئیس‌جمهوری کلمبیا در تجلیل از گابریل گارسیا مارکز در توییتر خود نوشت: «هزار سال تنهایی و غم، به خاطر مرگ بزرگترین کلمبیایی در سراسر تاریخ.»
رئیس‌جمهوری کلمبیا همچنین در یک سخنرانی تلویزیونی فرمان سه روز عزای عمومی داد. پرچم‌های این کشور نیز در این سه روز نیمه‌افراشته خواهند بود.
- انریکه پنیا نیتو، رئیس‌جمهوری مکزیک، در توییتر خود نوشت: «گابریل گارسیا مارکز در کلمبیا به دنیا آمد، اما او ده‌ها سال متوالی مکزیک را به عنوان میهن‌اش برگزید و زندگی ما را پربارتر کرد.»
- باراک اوباما، رئیس‌جمهور ایالات متحده: «با مرگ او جهان یکی از آینده‌نگران بزرگ خود را از دست داد. او از دوران کودکی من تاکنون یکی از محبوب‌ترین نویسندگان برایم بوده‌است.»
- بیل کلینتون: «افتخار می‌کنم که بیش از ۲۰ سال با او دوستی داشتم و ذهن درخشان گابریل گارسیا مارکز و قلب بزرگ او را می‌شناختم.»
- ژوزه مانوئل باروزو، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا: «گابریل گارسیا مارکز صدای آمریکای جنوبی بود که به صدای جهان ما تبدیل شد.»
- شکیرا، ترانه‌سرا، رقصنده و خواننده بزرگ پاپ کلمبیایی: «سخت است؛ به تو بدرود گفتن سخت است. تو بخشنده بودی و همه چیز به ما بخشیدی.»
- جیمز فرانکو، هنرپیشه ۳۵ ساله آمریکایی در توییتر خود نوشت: «”صد سال تنهایی”− گابریل گارسیا مارکز، هرگز آن را فراموش نخواهیم کرد.»
- میا فارو، هنرپیشه ۶۹ ساله آمریکایی در توییتر با نوشته‌ی: «در صلح بیارام!» اندوه خود را بیان داشت.
- رُز مک‌گوآن، هنرپیشهٔ ۴۰ ساله آمریکایی در توییتر نوشت: «واژه‌های او مرا به مکان‌های جادویی کشاند.»
- خوآنِس خواننده ۴۱ ساله کلمبیایی در توییتی نوشت: «”بزرگترین” رفت “ولی یک اسطورهٔ جاودان برجای ماند”.»
- ایزابل آلنده، نویسنده اهل شیلی: «او مهم‌ترین نویسنده آمریکای جنوبی در سراسر تاریخ بود.»
کتاب‌شناسی
رمان‌ها
سال انتشار نام کتاب به زبان اسپانیایی مترجم فارسی ترجمه فارسی
۱۹۶۲ ساعت شوم La mala hora احمد گلشیری انتشارات نگاه، ۱۳۶۲
۱۹۶۷ صد سال تنهایی Cien años de soledad بهمن فرزانه انتشارات امیرکبیر، ۱۳۵۳
۱۹۶۷ صد سال تنهایی Cien años de soledad کیومرث پارسای انتشارات آریابان
۱۳۵۸ پاییز پدرسالار El otoño del patriarca ح‍س‍ی‍ن م‍ه‍ری انتشارات امیرکبیر
۱۹۷۵ پاییز پدرسالار El otoño del patriarca کیومرث پارسای انتشارات آریابان
۱۳۹۳ پاییز پدرسالار The autumn of the patriarch اسدالله امرایی نشر ثالث
۱۳۶۵ پاییز پدرسالار El otoño del patriarca م‍ح‍م‍د ف‍ی‍روزب‍خ‍ت نشر ف‍ردوس
۱۳۸۱ پاییز پدرسالار El otoño del patriarca محمدرضا راهور نشر ش‍ی‍ری‍ن
۱۹۸۵ عشق سالهای وبا El amor en los tiempos del cólera کیومرث پارسای انتشارات آریابان
۱۹۸۵ عشق سالهای وبا El amor en los tiempos del cólera بهمن فرزانه انتشارات ققنوس
۱۹۸۹ ژنرال در هزارتوی خود El general en su laberinto هوشنگ اسدی چاپ میهن (کتاب مهناز)، چاپ دوم:۱۳۷۰
۲۰۰۴ خاطرات روسپیان غمگین من Memoria de mis putas tristes کاوه میرعباسی ۱۳۸۶ (این کتاب پس از انتشار در ایران توقیف شد)
داستان‌های کوتاه
سال انتشار نام کتاب به زبان اسپانیایی مترجم فارسی ترجمه فارسی
۱۹۵۵ طوفان برگ
۱۹۶۱ کسی به سرهنگ نامه نمی‌نویسد احمد گلشیری
۱۹۶۲ تشییع جنازه مادربزرگ احمد گلشیری
۱۹۷۲ داستان باورنکردنی و غم‌انگیزارندیرا و مادربزرگ سنگدل‌اش
۱۹۸۱ گزارش یک مرگ لیلی گلستان
۱۹۹۲ زائران غریب (مجموعه داستان کوتاه، همچنین با عنوان قدیس)
۱۹۹۴ از عشق و شیاطین دیگر
غیر داستانی
سال انتشار نام کتاب به زبان اسپانیایی مترجم فارسی ترجمه فارسی
۱۹۷۰ سرگذشت یک غریق رضا قیصریه کتاب‌های روزگار ما، تابستان ۱۳۵۹
۱۹۸۲ بوی خوش گواوا
۱۹۸۶ سفر پنهانی میگل لیتین به شیلی
۱۹۹۶ گزارش یک آدم‌ربایی جاهد جهانشاهی نشر آگه، ۱۳۷۶
۲۰۰۲ زیستن برای بازگفتن انتشارات کاروان
۱۹۹۰–۲۰۰۰ یادداشت‌های روزهای تنهایی محمدرضا راهور انتشارات آبگون
مجموعه داستان‌های کوتاه
در ایران چندین مجموعه داستان کوتاه از مارکز به چاپ رسیده که بیشتر آن‌ها از کتاب‌های مختلف وی جمع‌آوری شده‌اند و نسخه مشابهی در کتاب‌های اصلی نویسنده ندارند.
- ۱۳۷۳-پرندگان مرده، احمد گلشیری، انتشارات نگاه
- ۱۳۸۱-روزی همچون روزهای دیگر، نیکتا تیموری، انتشارات آریابان
- ۱۳۸۱-زنی که هرروز راس ساعت ۶ صبح می‌آمد، نیکتا تیموری، انتشارات آریابان
- ۱۳۸۱-قدیس، قهرمان نوری، انتشارات آریابان
- ۱۳۸۵-بهترین داستان‌های کوتاه گابریل گارسیا مارکز، احمد گلشیری، انتشارات نگاه
- ۱۳۸۵-زیباترین غریق جهان (بهترین داستان‌های کوتاه) گابریل گارسیا مارکز، رضا دادویی، انتشارات سبزان
آثار ترجمه شده گارسیا مارکز به فارسی
- آثار داستانی
- ساعت شوم چاپ ۱۹۶۳
- صدسال تنهایی چاپ ۱۹۶۷
- پاییز پدرسالار چاپ ۱۹۷۵
- گزارش یک مرگ ۱۹۸۱
- عشق سالهای وبا چاپ ۱۹۸۵
- ژنرال در هزار توی خود چاپ ۱۹۸۹
- خاطرات روسپیان غمگین من چاپ ۲۰۰۴
- آثارغیر داستانی
- سرگذشت یک غریق چاپ ۱۹۷۰
- بوی خوش گواوا چاپ ۱۹۸۰
- سفر پنهانی میگل لیتین به شیلی
- گزارش یک آدم‌ربایی چاپ ۱۹۹۶
- زنده‌ام که روایت کنم چاپ ۲۰۰۲
- یادداشت‌های روزهای تنهایی چاپ ۲۰۰۰