کتاب حاضر تحقیقی است در باب دیدگاه‌های ایران پژوهان، سیاحان و سفر نامه نویسان دوره‌های مختلف تاریخ ایران در باره شخصیت، خلق و خوی و منش ایرانیان .

این مطالب در هشت گفتار تنظیم شده است .گفتار اول به مقوله ((شرق‌شناسی)) و گفتار دوم به ((سیر تاریخی ایران پژوهی قبل از دوره صفویه)) اختصاص دارد .مبحث ((ایرانی از نگاه انیرانی))، دیدگاه‌های بیگانگان را از خلال سفرنامه‌ها و آثارشان در باب زندگی ایرانیان منعکس می‌کند که طی آن تصویری از زندگی مردم ایران در دوره‌های صفویه، قاجاریه و پهلوی فراهم آمده است .

این مطالب به ترتیب، گفتارهای چهارم، ششم و هشتم را شامل می‌شود .در گفتارهای سوم، پنجم و هفتم با عنوان ((ایران پژوهی)) درباره ویژگی‌های سفرنامه‌ها و ایران پژوهی هر دوره (صفوی، قاجار و پهلوی) توضیحاتی داده شده است .در پایان کتاب فهرست منابع و ماخذ، فهرست ایران پژوهان از آغاز قرن دهم میلادی تا اواخر دوره قاجار، و فهرست راهنمای گزاره‌های کتاب به طبع رسیده است .

دیدگاه‌های ایران پژوهانی که در این کتاب گرد آمده عبارت‌اند از :((دوره صفویه)) :دولاواله، دوپرنس، تاورنیه، اولئاریوس، لوگوز، تونو، شاردن، کمپفر، لوبرون، و فرانکلین .((دوره قاجاریه)) :ملکم، ژوبر، گاردن، موریه، پوتینگر، دروویل، سولتیکف، فلاندن، لایارد، دوبد، شیل، پولاک، گوبینو، واتسن، ویلز، سرنا، المانی، ماساهارو، براون، دیولافوا، اورسل، موزر، سایکس، کرزون، دوراند، لوتی، اوبن، مابرلی، جکسن، گروته، ویلسن، مکبن روز، نیکیتین، انه، میلسپو، و بلوشر .((دوره پهلوی)) :وست، راس، هاکس، پرونو، سکویل،لاکهارت، گروسه و فوکو .