لمعات شیخ فخر الدین عراقی از زیباترین و لطیف ترین و عاشقانه ترین آثار ادبی و عرفانی پارسی است که در قرن هفتم به نگارش در آمده است.این اثر آنقدر مهم بود که بزرگانی چون جامی بر آن شرح ها نوشته اند. شیرینی لمعات به آنست که عراقی که در شعر و نثر هر دو مقام بلندی دارد،تا جاییکه حافظ در ستایش او می گوید : «غزلیات عراقی است سرود حافظ / که شنید این رهِ دلسوز ، که فریاد نکرد؟ در این کتاب شعر و نثر زیبایش را به هم آمیخته و شاهکاری بی نظیر ارائه داده است .

مصحح اثر،محمد خواجوی در مقدمه کتاب چنین می نویسد:
سخن ما در اینجا درباره کتاب بیهمتاى لمعاتست که از شاهکارهاى‌بسیار بلند عرفانى در قرن هفتم هجرى است که این عارف دریا دل باغواصى خود در دریاى بیکران توحید و مکاشفه،گوهرهائى بدست‌آورده و آنها را در طى لمعاتى برشتهء تحریر کشیده،که اگر نتوان‌گفت بى‌نظیر است،حتما کم نظیر است،از آنروى که پس از خواندن‌فصوص الحکم در حضور صدر الدین قونوى،آنرا بر طبق فص‌هاى‌بیست و هفتگانه فصوص بر بیست و هفت(و با اختلاف برخى نسخ بربیست و هشت)لمعه با نثرى بسیار زیبا که نمونه‌اى از نثر کهن فارسى‌است،با آمیختگى‌هائى از عرفان علمى بنا نهاده و به مشتاقان حضرت‌احدیت و والهان جمال ربوبیت هدیه نموده است.
کتاب لمعات با همه وجازتش،و گذشته از عمق بى‌پایانش در عرفان،یکى از شاهکارهاى بلند نثر فارسى است،و با نهایت اختصارش‌بسیار شورانگیز و طرب فز است،بگونه‌اى که خوانندهء با ذوق پس ازخواندن لمعه‌اى از آن اگر روزى در سماع دائم نباشد،در نشأه‌اى‌معنوى بسر خواهد برد.
اصل کتاب لمعات بر مبحث عشق قرار دارد و عشق خود موضوع‌تصوف و عرفانست،و عارفانرا نظر چنین است که هر کس معنى عشق‌را نفهمیده در جهان هیچ چیز ندانسته،و بلکه عارف تا عاشق نشودعارف نمى‌شود،ولى نکتهء قابل توجه در اینجا این است که عارف حقیقى‌مظاهر را وسیلهء عروج و رسیدن بمعشوق حقیقى که حق جل و علا است‌میداند،و همگى آنها را وسیله دانسته و هیچکدام را هدف نمیداند.
و گفته‌اند:المجاز قنطره الحقیقه،یعنى عشق بمظاهر پلى است که سالک‌را بحقیقت که حق حقیقى است میرساند،بهمین جهت عرفا کلمهء شاهدرا که گواه بر جمال الهى است انتخاب کرده‌اند. و چنانکه می دانیم عراقى نیز در نخستین برخورد با قلنداران همدان،شراره‌اى از آن آتش جانسوز در درونش افتاد و در پى آنان روان شده،ازمجاز گذشته و به حقیقت در هندوستان بحضور مولانا بهاء الدین ملتانى‌  راه‌ یافته و رسید بآنجا که باید برسد،و اگر آن شرارهء مجاز نبود در طى‌گذشتنش از روى این پل طویل موفق به سرودن آن اشعار پر معنا که‌هر یک نشانه مقامى از مقامات اوست نمى‌گشت،و جهان از ترجیعاتش که دروحدت وجود و توحید بارى تعالى سروده و عالمى را واله و شیدا نموده‌خالى،و قلب عشاق حزین از انوار تابناک لمعاتش عارى بود.