شماره بازیابی: ۱۷۵۲۹
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭۱۰-۲۵۹۷۲‬‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پدیدآور: مطلع الانوار [[نسخه خطی]/ از: ملا محمدعلی بن محمدحسن مشهور به علی آرانی کاشانی (۱۲۴۴ق.)
تاریخ کتابت: از سده ۱۳ق.
قطع: ‮‭۱۵/۵‬*‭۲۱‬سم. ‭۴۲۶‬گ. ‭۲۵‬س.‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: ۱بسمله. و به ثقتی / افتتاح سخن آن به که کنند اهل کمال / به ثنای ملک الملک خدای متعال / … حمد بی‌حد و ستایش بیرون از حوصله حصر و عد حضرت آفریدگاری را سزد جلت عظمته که زبان محمدت بیان را.
۲… ذکر مصائبی که بعد از صلح کردن با معویه و بعد از فوت حضرت امام حسن علیه‌السلام بر شیعیان و دوستان آل محمد صلی‌الله علیه و آله وارد گردید.
در مقدمه گوید: «در سنه ۱۲۱۵ از کربلای معلی مراجعت نموده، خود را فارِغ‌‌التحصیل می‌دانستم بنا را بر تعلیم و تعلم و تدریس و تدرس نهاده، در افاده علوم شرعیه می‌کوشیدم… اوقات خود را قسمت نموده جل اوقات را صرف تصنیف و تالیف کتب اصول و فقه مثل «مقاصد المهمه» و «مناهل الشوارد» و «عمده الالهیه» و «تلخیص العمده» و غیر اینها می‌کردم و در اوقات متفرقه گاهی به مطالعه کتب تواریخ و سیر ملوک ماضیه می‌پرداختم و زمانی مفرح یاقوتی از جمع حکایات گذشتگان و نوشتن آنها در دفاتر و اوراق به جهت تفریح دماغ می‌ساختم و وقتی به سیر گلستان کثیر الازهار عجایب مخلوقات… قدم برمی‌داشتم… در این اوان سعادت بنیان که یوم شنبه چهارم شهر شوال المکرم سنه ۱۲۳۸ هجری است بخاطر خلید که جواهر آبدار متفرقات حکایات و لآلی تابناک روایات و تواریخ سلف که در ازمنه سابقه به تدریج نوشته بودم جمع نموده در درج کتابی درج نمایم که بینندگان را باعث زیادتی بصیرت و موجب اطلاع بر احوال گذشتگان گردیده، سبب افزونی عبرت ایشان گردد».
تزئینات متن:عناوین و نشانی‌ها شنگرف.
رکابه نویسی:دارد.
تزئینات جلد:تیماج مشکی با ترنج و سرترنج.
۲در حاشیه تصحیح شده.
تاکنون چند نسخه از قسم دوم کتاب شناسایی شده از جمله نسخه شماره ۱۴۲۰۶ کتابخانه حاضر، ولی از قسم یکم و سوم خبری در دست نبود که خوشبختانه نسخه حاضر قسم یکم کتاب را دربر دارد.
نک: ذریعه، ۲۱/ ۱۵۱؛ منزوی، ۶/ ۴۲۰۱؛ ملی، ۵/ ۳۵۹؛ فهرستواره، ۱/ ۶۵۶؛ مجلس، ش ۱۴۲۰۶٫
قسم اول: در بیان بدو خلقت آدم و بیان احوال پیغمبران از آدم تا خاتم و احوال اجداد پیغمبر ما (ص) و ذکر احوال ائمه اطهار بر وجه اقتصار.
قسم دوم: در ذکر تواریخ و سیر ملوک و سلاطین ایران زمین از عهد کیومرث تا این زمان بر وجه ایجاز و اختصار.
قسم سوم: در حکایات که در قرون ماضیه و ازمنه سالفه صورت وقوع پذیرفته و ذکر عجائب و غرائب موجودات.
یادداشتهای مربوط به عنوان و پدیدآور: مولف از دانشمندان پرکار سده سیزدهم هجری است که عناوین متعددی از تالیفات وی در فهرست عکسی مرکز احیاء (ج۱و ۲) معرفی شده است.
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر: نوع خط:نستعلیق.
یادداشتهای مربوط به نسخه موجود: ۱در آخر نسخه میرزا علی لیستی از روضه‌های هفتگی‌اش را نوشته است.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد ۴۸، صفحه ۲۰۸-۲۰۹٫
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده: این کتاب بر سه قسم مرتب شده است:
موضوع (اسم عام یا عبارت اسمی عام): تاریخ
تاریخ: ۲۰۱۲۱۲۱۵
محل و شماره بازیابی: ۱۲۰۸۶۹۴