شماره بازیابی: ۲۶۹۵
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭۱۰-۳۳۹۰۱‬‬
زبان اثر:
عربی
فارسی
عنوان و نام پدیدآور: نظم المعالی/ صدر ذهنی (قرن ۹ق.)
تاریخ کتابت: اواخر قرن ۹٫
قطع: ‮‭۱۲/۵‬*‭۱۷/۵‬سم. ‭۴۳‬ص. ‭۱۰‬س. (پنج سطر فارسی و پنج سطر عربی). اندازه نوشته ‭۷/۵‬*‭۱۱‬سم.‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: ۱دیباچه: حمد پروردگار حی خیبر / خالق و رازق و علی و کبیر
۱ابتدا میکنم بنام خدا / تا کنم نظم در شاه رضا
تو ز سوگند شخص و پیمانش / بشناسی کمال ایمانش
۲هر که این را بصدق دریابد / بخدا کز علی خبر یابد
یا الهی بحق زوج بتول / صدر را حشر کن بآل رسول
شرح نثر اللئالی عربی / هست نظم المعالی ذهبی
درباره ناظم اشعار اثری به دست نیامد. آنچه از اشعار نسخه معلوم می‌شود این که صدر، تخلص داشته و مذهب بوده و در دو بیت زیر گوید (ص۴۲):
پیر گشتی چه جای تذهیب است / نوبت کنج و وقت تهذیب است
و چون وصف دار السلام بغداد را کرده است شاید در آن شهر می‌زیسته است (ص۵):
خاک بغداد مسکن شهداست / در دولت‌سرای شیر خداست
معبد اولیا و اقطابست / خلوت صوفیان توابست
گرچه ویرانه‌ایست پرگنج است / آب او خوش هواش بی‌رنج است.
تزئینات متن:عنوان‌ها زر و قرمز.
تزئینات نسخه:جدول زر و لاجورد، سرفصل مذهب مرصع صفحه اول، ص۱۶و ۱۷ افشان اکلیلی.
نوع کاغذ:سمرقندی الوان.
تزئینات جلد:تیماج عنابی.
تعداد ابیات را هم در این دو بیت چنین گوید (ص۶):
نظم این بنده حقیر فقیر / تو ز درهم حساب آن می‌گیر
عدد در بحر علم و حیا / زر بود نیک بشمر ای دانا
۲۰۷ جمله از نثر اللئالی و ۲۴۹ بیت شعر فارسی است.
در تاریخ نظم اشعار چنین گوید (ص۴۲):
سال تاریخ نظم این گوهر / بمحرم بروز خمس عشر
رفته از هجرت رسول خدا / هشتصد و شصت و هفت ای دانا.
عنوان‌های این نسخه مشتمل است بر: توحید، صفت دارالسلام بغداد، دعای سلطان، سبب نظم کتاب ۴۱ بیت و ۱۸۵ بیت شرح نثر اللئالی است با خاتمه که از اصل کتاب ۲۳ بیت افتاده دارد.
یادداشتهای مربوط به عنوان و پدیدآور: نام کتاب را شاعر در این بیت تصریح کرده است (ص۶):
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر: نوع خط:نستعلیق خفی خوش (فارسی) و ثلث جلی خوش (عربی).
یادداشتهای مربوط به نسخه موجود: ۲در حاشیه ص۷ محمدعلی خوانساری به خط ثلث جلی نوشته است: «علی الظاهر خط میرزا محمدحسین هروی است».
یادداشت عملیات: بین ص۱۱و ۱۲و ۳۳و ۳۴ افتاده دارد.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد چهارم، صفحه ۳۴۴۹-۳۴۵۰٫
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده: نظم المعالی، شرح منظوم نثر اللئالی است از شاعری متخلص به صدر ذهبی.
موضوع (اسم عام یا عبارت اسمی عام): شعر – شرح
تاریخ: ۲۰۱۳۱۱۱۶
محل و شماره بازیابی: ۱۲۷۷۴۳