توضیحات

غزلیات سعدی جلد سوم

ابومحمّد مُشرف‌الدین مُصلح بن عبدالله بن مشرّف، متخلص به سعدی، شاعر و نویسندهٔ پارسی‌گوی قرن هفتم است. اهل ادب به او لقب‌های استادِ سخن، پادشاهِ سخن، شیخِ اجلّ و حتی به‌طور مطلق، استاد داده‌اند.

جلد اول «مجموعه غزل های سعدی» شامل ۱۵۰ غزل (غزل‌های شماره ی ۱ تا ۱۵۰) است؛ درواقع در هر جلد ۱۵ فصل و در هر فصل ۱۰ غزل به ترتیب قرار گرفته است. مطلع هر غزل را با صدای «مهتاب معینی» می‌شنوید و غزل کامل را استاد «علیرضا معینی» خوانده است.

«سجاد محرابی»، نوازنده تار و نی، برای این مجموعه قطعاتی را بداهه‌نوازی کرده‌ و «فاطمه منشی‌پور» مشاور تهیه و دکتر «رضا رفائی»، کارشناس و ناظر ادبیات با ما همکاری داشته است.

*** درباره غزلیات سعدی: غزلیات سعدی مجموعهٔ شعرهایی‌ است که سعدی در قالب غزل سروده و تاکنون چندین استاد زبان فارسی، تصحیح‌‌های متعددی از آن منتشر کرده‌اند. سعدی حدود ۷۰۰ غزل دارد. او در سرایش غزلیات، به زبان سنایی و انوری توجه ویژه‌ای داشته‌ است. بسیاری از صاحب نظران بر این باورند که غزل در اشعار سعدی و حافظ به اوج رسیده‌ است. محور بیشتر غزل‌های سعدی، عشق است.

سعدی از معدود شاعرانی است که غزل‌های عاشقانه‌اش، از ابتدا تا انتها، عاشقانه باقی می‌ماند. غزل‌های عاشقانهٔ سعدی، به سادگی، خلوص و زمینی بودن شهره‌اند. وی همچنین در سرایش غزلیات خود، به وزن‌های دوری (اوزان طرب‌انگیز مانند فَعَلاتُ فاعِلاتُن فَعَلاتُ فاعِلاتُن یا مُفتَعِلُن مَفاعِلُن مُفتَعِلُن مَفاعِلُن) توجه ویژه‌ای نشان داده‌ است. علاوه بر غزل‌های عاشقانه، سعدی غزل‌های عارفانه و غزل‌های پندآموز نیز سروده‌ است.

فروغی در تدوین کلیات سعدی، غزل‌های پندآموز و عارفانه را از بقیه غزل‌ها جدا کرده و در فصلی مجزا با عنوان «مواعظ» آورده‌ است. غزلیات سعدی در چهار کتابِ «طیبات»، «بدایع»، «خواتیم» و «غزلیات قدیم» گردآوری شده‌ است. غزلیات قدیم را سعدی در دوره جوانی سروده و سرشار از شور و شعف است.

خواتیم مربوط به دوران کهنسالی سعدی و دربرگیرنده زهد و عرفان و اخلاقیات است. بدایع و طیبات، مربوط به دوران میان‌سالی و پختگی سعدی‌اند؛ هم شور و شعف جوانی و هم زهد و عرفان را دربرمی‌گیرند. طیبات و بدایع، به لحاظ هنری، به دو بخش دیگر برتری دارد.

در برخی از نسخه‌های کلیات سعدی، غزل‌های ملمع در بخش جداگانه‌ای با نام «ملمعات» آمده‌ است که به نظر محمدعلی فروغی یک تقسیم‌بندی جعلی است؛ چون در نسخه‌های قدیمی، مشاهده نشده‌ است. علی دشتی وجه تمایز سعدی از دیگر غزل سرایان را در طنین و ترنمی می‌داند که در اشعار و به‌خصوص غزلیات وی وجود دارد. به تعبیر وی «موزونی و خوش آهنگی» کلام در غزلیات سعدی به سادگی قابل توصیف نیست. دشتی آن را به یک منحنی یا دایره تشبیه می‌کند که در آن پیوستگی واژگان با هیچ زاویه‌ای شکست برنمی‌دارد.

سعدی در روایتِ حکایت‌های گلستان و بوستان‌، یک معلم اخلاق و دانای کل است. او با منطق زبانی و تجربه‌های زیسته‌اش، تصویری تقریباً کامل از خلقیات فردی و روح جمعی ایرانیان به خواننده بازمی‌تاباند؛ اما در خلق و سرایش «غزل»هایش یک سعدی دیگر است. او ما را به خویشتن‌ خود فرامی‌خواند و گویی در سیر و سلوک‌های عاشقانه و عارفانه‌اش با معشوق، ما را نیز شریک و همراه می کند.

شاید گزاف نباشد اگر بگوییم سعدی حقیقی را می‌توان در غزل‌ها و در توصیف ویژگی‌های بیرونی و کیفیت درونی معشوقش بازشناخت؛ تجلی و بازنمایی حقیقی یک روح جمعی در اثری ابدی از یک شاعر  

دیگر نسخه های این کتاب