توضیحات

گذر از تردید

«امام محمد غزالی» از دانشمندان بزرگ اسلامی است که در «شهر طوس خراسان» دیده به جهان گشود. درباره دوران زندگی، شخصیت و اعتقادات غزالی همیشه اختلاف نظر بوده و آرای متفاوتی درباره او وجود دارد؛ گاهی به اغراق درباره او صحبت کرده‌ و گاه چنان هجومی به او برده‌اند که می‌توان گفت حقیقت را پایمال کرده‌اند.

به هرحال می‌توان او را شخصیتی اندیشمند و اثرگذار دانست که نظرهایش، چه درست و چه نادرست، تحول بسیاری در میان مسلمانان -از مردم عادی گرفته تا دانشمندان و فلاسفه اسلامی- ایجاد کرده است.

از مهم‌ترین آثار او «تهافت الفلاسفه» و «احیاء علوم‌الدین» است که یکی در رد فلاسفه و دیگری درباب اخلاق و تصوف است. آنچه خواهید شنید برشی تاریخی از زندگی این فقیه و فیلسوف ایرانی است.

این داستان نگاهی است به زندگی «حجت‌الاسلام‌ ابوحامد محمد بن‌ محمد غزالی‌ طوسی» (۴۵۰-۵۰۵ ه‍.ق) همه‌چیزدان، فیلسوف، متکلم و فقیه ایرانی و از بزرگ‌ترین مردان اهل تصوف. وی مؤلف «کیمیای سعادت» و ۷۲ مجلد کتاب در علوم دینی، سیاست و اخلاق است.

خلیفه با فتنه‌ی دختر پادشاه، «قسّام»، ربوده شد و «موسی نیشابوری» که پسر «امام الحرمین» و شاگرد و امانتی نزد «غزالی» بود و شباهت بسیاری به خلیفه داشت، در قصر خود اسیر شد و به همت «عباس بن قدوه» از محارم حجت الاسلام نجات یافت.
پس از آن، غزالی در مجلسی که از سران بغداد تشکیل شده بود، قصد تبرئه موسی را داشت و «احمد بن مقتدی» هم که جوانی روشن‌بین بود، از وی حمایت جانانه کرد و مقصر اصلی این دسیسه (همسر خلیفه) که قصد گرفتن انتقام از مقتدی و «امرالله» را در ازای نابودی پدر، برادران و قبیله‌اش کرده بود، شناخته شد. با این حال، غزالی با اینکه کینه «قاضی القضات» بدرقه راهش بود، به نظامیه بازگشت.
نیروهای حکومتی و شرطه‌های زمینی و شطی و حتی حکام شهرهای مختلف، مأمور به یافتن خلیفه شدند و درپی مقصران بسیج گشتند. غزالی پس از دو روز اعتکاف، آخرین جلسه مهم درسی خود را در نظامیه برپا کرد که در اواخر کلاس درس، «ملا محمد خادم» که از سوی همسر غزالی مأمور یافتن عباس و موسی شده بود، وارد شد و در گوش ابوحامد زمزمه کرد که خلیفه پیدا شده است و همه مظنونان دسیسه، از جمله موسی به زندان افتاده‌اند؛ اما از عباس خبری نیست …

*** پیشاپیش از کیفیت پایین و اشکال در برخی از بخش‌های نمایش پوزش می‌‌خواهیم.