توضیحات
روح پراگ
کتاب روح پراگ The Spirit of Prague: And Other Essays) ( مجموعه مقالاتی در پنج فصل است که نگارش آن پانزده سال زمان برد. کتابی در بیست مقاله که هم زندگینامه‌ی نویسنده است، هم کتابی انتقادی و پژوهشی. کلیما در این کتاب رویکرد خود درباره‌ی تاریخ، سیاست، ادبیات و هنر را بیان می‌کند.
ایوان کلیما در فصل اول کتاب، دوران کودکی و شرایط زندگی در اردوگاه کار اجباری تزرین را شرح می‌دهد. دورانی عجیب و وحشتناک که واقعی بودن اتفاقاتش باعث شده است این فصل یکی از تاثیرگذارترین بخش‌های کتاب باشد. ترس دائم از مرگ، و در نتیجه هوشیاری و لذتِ زندگی در لحظه، نگاه و رویکردی منحصربه‌فرد به کلیما داده است که در کتاب روح پراگ به خوبی آن را بیان می‌کند.نوشته ایوان کلیما، نویسنده اهل چک است.
فصل دوم کتاب مجموعه مقالات کوتاهی درباره‌ی نویسندگی، فرهنگ و تمدن جوامع بشر و محیط زیست است. او ارتباط بین مرگ و زندگی را به رابطه‌ی میان انسان و تمدن شبیه می‌داند. ارتباطی تنگاتنگ؛ طوری که از بین رفتن تمدن و تاریخ، باعث مرگ انسان می‌شود. در جای دیگری عنوان می‌کند، حتی اگر انسان‌ها بعد از نابودیِ تمدن به زندگی ادامه دهند، ناامیدی آن‌ها را خواهد کشت. در بخشی از فصل دوم شرحی خواندنی از تصویر شهر پراگ را ارائه می‌کند و در قسمتی از آن می‌نویسد: «هر شهری مثل یک آدم است: اگر رابطه‌ای اصیل با آن برقرار نکنیم فقط نامی بر جای می‌ماند؛ یک شکل و صورت بیرونی که خیلی زود از حافظه و خاطره‌مان می‌رود و رنگ می‌بازد. برای برقرار کردن چنین رابطه‌ای، باید بتوانیم شهر را با دقت ببینیم و شخصیت خاص و استثنایی آن را دریابیم، آن «من» شهر، روح، هویت و شرایط زندگیِ آن شهر که در طول زمان و در عرض مکان آن پدید آمده است.»
کلیما در فصل سوم ویژگی‌های حکومت دیکتاتوری یا همان توتالیتاریسم را شرح می‌دهد. از نمونه‌های معروف رژیم توتالیتر می‌توان به نازیسم در آلمان، فاشیسم در ایتالیا و حکومت کمونیستی اتحاد جماهیر شوروی اشاره کرد. او مشکلات، محدودیت‌ها و تمامیت‌خواهی این نظام‌ها را نقد می‌کند.
در مقالات فصل چهارم موضوعاتی مثل مذهب، سنت و ادبیات مطرح می‌شود. ایوان کلیما مسئله‌ی سکولاریسم را طرح می‌کند و به تحلیل و نقد حکومت‌هایی که با این تفکر اداره می‌شوند، می‌پردازد. تفکری که در عصر روشنگری در اروپا شکل گرفت و جدایی دین از سیاست را ضرورری می‌دانست.
ایوان کلیما فصل آخر کتاب را به آثار «فرانتس کافکا» اختصاص داده است و با رویکردی جدید و متفاوت، آثار «کافکا» را نقد و بررسی می‌کند. مؤلف در در پیش‌گفتار کتاب می‌گوید: «سرانجام، از میان نقدهای مفصل و نوشته‌هایم درباره‌ی تاریخ ادبیات یک پژوهش طولانی درباره‌ی فرانتس کافکا را برای بخش پایانی کتابم برگزیده‌ام.» .
دیدگاهی دارید؟