توضیحات

قصه حسین کرد شبستری

کتاب صوتی قصه حسین کرد شبستری نوشته ایرج افشار و مهران افشاری به روایت یکی از معروف‌ترین داستان‌های عامیانه‌ی فارسی که قرن‌ها به شیوه نقالی و در کنار شاهنامه در قهوه‌خانه‌ها خوانده شده، می‌پردازد.

قهرمان اصلی داستان، پهلوانی به نام حسین از طوایف کرد ساکن در شبستر در عهد صفویه است. پس از نبردهای اولیه میان مسیح دکمه بند تبریزی و پهلوانان ازبک، مسیح دکمه بند به طور تصادفی حسین کرد شبستری را که چوپانی گمنام است، از مجازات مرگ می‌رهاند و به خانه خود می‌برد و پرورش می‌دهد. حسین کرد به مرور با فنون نبرد آشنا می‌شود و گاه به طور ناشناس به جای مسیح به مبارزه با ازبکان می‌پردازد و در این مبارزه، پیروز می‌شود.

حسین کرد پس از اختلاف با همسر مسیح، تبریز را ترک می‌کند و در اصفهان به جمع پهلوانان شاه عباس می‌پیوندد. سپس پهلوانان ازبک را در تبریز و اصفهان و مشهد یکی پس از دیگری از میان بر می‌دارد. پس از آن، او برای گرفتن خراج هفت سال‌ی ایران از هند راهی این کشور می‌شود.

در جریان سفر نهنگی را می‌کشد و پس از رسیدن به هند، ابتدا در طی نبردهای عیاری تعدادی از ازبکان را از بین می‌برد و سرانجام در نبرد اصلی بر امرای هند چیره می‌شود و خراج هفت ساله‌ی ایران را از آنان می‌گیرد و به ایران باز می‌گردد. سپس شاه عباس به حسین کرد خلعت فراوان می‌دهد و از آن پس، حسین کرد از نزدیکان شاه شد. جایگاه او در میان پهلوانان شاه عباس هم‌چون جایگاه رستم در جمع پهلوانان شاهنامه است.

پهلوانان در این داستان به سرپرستی سید میرباقر آجرپز در خدمت شاه عباس به سر می‌برند و با دشمنان شاه که بیشتر ترکان عثمانی و ازبک هستند مبارزه می‌کنند.

درون مایه اصلی روایت حسین کرد شبستری بیش از آن که با ماجراهای عشقی پیوند داشته باشد، با جنگ و نبرد و پهلوانی و به ویژه عیاری مرتبط است. به عبارت دیگر، حسین کرد شبستری بیشتر خصلت‌های حماسی را داراست تا خصلت‌های غنایی. در اعمال عیاریِ حسین کرد و سایر پهلوانان، الگوبرداری از شاهنامه به روشنی پیداست و تنها تفاوت حسین کرد شبستری با قهرمانان شاهنامه در انجام این اعمال پهلوانی آن است، به این ترتیب که در این داستان انگیزه‌های مذهبی جایگزین انگیزه‌های ملی گرایانه پهلوانان شاهنامه شده است.