روسیه، همسایه شمالی ایران، از زمان شکل‌گیری حکومت تزارها به دلیل سیاست‌های توسعه‌طلبانه و استعماری و رسیدن به آب‌های گرم خلیج فارس همواره بر مناسبات خود با حکام ایران تاکید ویژه داشته است. مجموعه‌ای از اسناد رسمی دولتمردان روسیه و ایران، از عهد صفویه تا قاجار، در روسیه موجود است که منبعی با ارزش برای بررسی روابط خارجی و سیاست‌های دو دولت محسوب می‌شود.

این اسناد که ۱۲۱ مورد آن به فارسی منتشر و همراه با اصل روسی در کتاب حاضر گنجانده شده از زمان شاه سلطان حسین، آخرین پادشاه صفوی، تا عصر پادشاهی فتحعلیشاه قاجار را دربرمی‌گیرد. بیش‌تر این اسناد نامه‌های دولتمردان روسی به پادشاهان یا رجال سیاسی ایران در برهه زمانی مذکور است و یا صورت جلسه مذاکرات بین دو کشور را شامل می‌شود.
این اسناد که در آرشیوهای روسیه نگهداری می شود شامل نامه های پادشاهان، فرمان ها، گزارشات و نوشته های گوناگون است. همراه متن ترجمه شده، متن اصلی هر سند نیز به زبان روسی چاپ شده است.

عناوین بعضی از این اسناد عبارتنداز:

«نامه شاه سلطان حسین به پتراول درباره روابط دو کشور در ۲۳ ژوئن ۱۷۲۰»،«توصیه نامه صدر اعظم روسیه به خان شماخی و شیروان در ۲۱ دسامبر ۱۷۲۰»،«نامه پتراول به شاه سلطان حسین در ۲۱ دسامبر ۱۷۲۰»،«نامه صدر اعظم روسیه به خان های شماخی و گیلان درباره خرید ابریشم در اول ژوئن ۱۷۲۱»،«فرمان پتراول به آوراموف و باسکاکوف درباره خرید ابریشم در ژوئن ۱۷۲۱»،«نامه شاه تهماسب دوم به پتراول درباره آوراموف در ۲۶ مه ۱۷۲۳»،«قرارداد سفیر شاه تهماسب دوم با روس ها درباره واگذاری شمال ایران در ۱۲ سپتامبر ۱۷۲۳»،«نامه ملکه آنا ایوانوونا به شاه تهماسب دوم درباره درگذشت پتر دوم و جلوس وی به سلطنت در ۳۱ مه ۱۷۳۰»،«نامه نادر به آنا ایوانوونا ملکه روسیه درباره اعزام گولیتسین و تشکر از تخلیه ایالات ایران در ۱۸ آوریل ۱۷۳۶»،«نامه گراف استرمان به نادرشاه درباره تبریک جلوس نادر، گزارش عملیات ضد ترک های عثمانی و درخواست اتحاد دو کشور علیه عثمانی در ۲۲ ژوئن ۱۷۳۶» و …