کتاب آشیانه عقاب در میان رمان های تاریخی ادبیات معاصر ایران، اثری ارزشمند است که به طرزی کم نظیر قبول عامه یافته. وقایع این رمان در زمان حکومت ملکشاه سلجوقی و وزیر نامی او، نظام الملک روی می دهد. موضوع اصلی داستان رقابت میان نظام الملک و حسن صباح، رهبر فرقه اسماعیلیه در ایران است. نویسنده با استفاده از منابع تاریخی و قدرت خیال، محیط اجتماعی ایران در نیمه دوم قرن پنجم هجری (قرن یازدهم میلادی) را بازآفرینی می کند، او دربار ملکشاه سلجوقی در اصفهان و دسیسه های درباریان و نقش زنان پادشاه در این وقایع را در قالب داستانی جذاب و هیجان انگیز به تصویر می کشد.

حسن صباح (۴۶۴ قمری – ۲۶ ربیع‌الثانی ۵۱۸ قمری) از ایرانیانی بود که در دوره سلجوقی قیام کردند. مذهب وی و پیروانش شیعه اسماعیلیه نزاریه بود که شاخه‌ای از پیروان امامان است، اما به هفت امام اعتقاد داشتند و امامت را بعد از جعفر صادق حق فرزند وی، اسماعیل دانسته و مهدی موعود امام (آخر الزمان) را از نسل او میدانند. مرکز قدرت اینان در مصر بود که خلفای فاطمی مصر این مذهب را در این کشور رسمی اعلام کرده بودند.

این فرقه در ده سطح طراحی شده بود و به افراد در سطوح پایین‌تر گفته می‌شد که قرآن علاوه بر معنای ظاهری معانی عمیق‌تر و نهفته‌ای نیز دارد. در آخرین سطح (امامت)، فرد همه چیز را حتی تجربه‌های شخصی خویش را تنها در صورتی می‌پذیرد که عقل بر آن حکم دهد. عقاید بدین حد سخت‌گیرانه تنها در عده‌ای از اندیشه‌های بودایی دیده می‌شود. حسن صباح عقیده داشت همهٔ افراد توانایی رسیدن به بالاترین سطح را ندارند و بنابراین بیشتر افراد را در رده‌های پایین و برای اطاعت از اوامر خویش نگاه می‌داشت. بسیاری از سازمان‌های زیرزمینی مانند روشن‌ضمیران و فراماسونری شیفتهٔ حسن صباح و سازماندهی او بوده‌اند.