توضیحات
ایران در زمان ساسانیان
ایران در زمان ساسانیان نام کتابی از آرتور امانوئل کریستنسن ایرانشناس و لغتشناس اهل دانمارک است. تألیف این اثر ۳۰ سال به طول انجامیدهاست. کتاب در سال ۱۹۳۵ به چاپ رسیدهاست.
در تألیف این کتاب تقریباً تمامی منابع قدیم و جدید یونانی، رومی، سریانی، ارمنی، عربی و بهخصوص کتابهایی که در دو سدهٔ اخیر (تا زمان تألیف آن) توسط خاورشناسان و پژوهشگران آثار باستان به نگارش درآمده، از نظر انتقاد نویسنده گذرانده شدهاست.
این کتاب را غلامرضا رشید یاسمی به فارسی ترجمه کرده و توسط انتشارت امیرکبیر به چاپ رسیدهاست. از تازگیهای این کتاب این است که نویسنده اَعلام و اصطلاحات قدیم را عموماً به شکلی آوردهاست که در کتابهای اوستایی و پهلوی دیده میشود، یا قواعد زبانهای کهن چنان حکم میکردهاست. مانند وهرام (بهرام)، وزرگمهر (بزرگمهر)، اوهرمزد (هرمزد = اهورامزدا)، میثرا (مهر) و امثال آن.
کلیهٔ نسخ این کتاب بلافاصله پس از انتشار به فروش رفت. کریستنسن یادداشتهای تازهای بر آن افزود و در سال ۱۹۴۴ دوباره نشر داد. در چاپ جدید این کتاب نویسنده کشفیات جدیدی را مورد توجه قرار داد. از مهمترین آن کشفیات میتوان به کتیبه زردشت و خرابههای شهر شاپور و کتیبهشاپور اول اشاره کرد.
وی همچنین از انتقاداتی که بر کتابش شده بود در چاپ دوم کتاب استفاده کرد.وی مهمترین آنها را مقالات آقایان بیلی در ((نشریه مدرسه زبانهای شرقی)) و مینورسکی در(( مجلهٔ انجمن همایونی آسیایی)) سال ۱۹۳۹ معرفی کردهاست.
به عقیدهٔ مترجم، این کتاب بهترین اثر این نویسنده بهشمار میآید و جامعترین کتاب در مورد تاریخ ساسانی تا زمان ترجمهٔ آن بودهاست.
کیفیت سازمان ادارى شاهنشاهى بالطبع ضمن شرح تأسیس این سلسله بیان گردید و شرح تحولاتى که در این قسمت در طول عهد ساسانى رخ داده، به ترتیب در مکان تاریخى خود قرار گرفت، از طرف دیگر براى اینکه کتاب خود را زندهتر و روشنتر کنم، اطلاعات و مطالب مربوط به هریک از مباحث تمدنى و اجتماعى را در فصلى آوردهام، که براى تفسیر و توضیح وقایع سیاسى با اوضاع عمومى موضوع آن فصل مفید باشد.
به این ترتیب وصف تشکلات نظامى دوره اول عهد ساسانى در فصل پنجم قبل از بیان جنگهاى ایران و روم صورت گرفته است و اطلاعات مربوط به محاکم و حقوق جنایى در فصل ششم به هنگام شرح آزار عیسویان و تعقیب آنان.
تحقیقاتى راجع به مسائل خانواده و مالکیت آغاز فصل هفتم را تشکیل مىدهد، که موضوع عمدهاش «فتنه کمونیستى مزدک» است. وصف مختصرى از پایتخت ایران را در آن عهد در فصل هشتم، که مخصوص شاهنشاهى خسرو اول است، قرار دادهام، چه در زمان سلطنت این شاهنشاه، که بانى انطاکیه جدید در جنب بود، پایتخت ایران به بسط و عظمت نهایى خود رسید.
در همین فصل اطلاعاتى راجع به تشریفات دربار ذکر کردهایم، زیرا بیشتر آنچه که مورخان ایرانى و عرب درباره این موضوع آوردهاند، مربوط به دوره اخیر عهد ساسانى است، که با جلوس خسرو اول پس از فرونشاندن نهضت مزدک آغاز مىشود. اما هرچه درباره شکوه و جلال دربار بوده، در فصلى آمده است، که مخصوص خسرو دوم معروف به پرویز است، زیرا که هیچیک از شهریاران ساسانى طرایف و ظرایف و جمال و جلال دربارى را به پایه این پادشاه نرسانیدهاند.
نسبت به سیاست خارجى ایران راه اختصار را پیمودهام و شرح حوادث جنگى را به کمترین مقدار ضرورى تقلیل دادهام. اما اگر قصه جنگ شاپور دوم را با رومیان از این قاعده مستثنى ساختهام، از آن سبب است که ما در آثار آمیانوس مارسلینوس روایت بىنظیر مردى را در دست داریم، که خود شاهد عینى وقایع بوده و با استادى و مهارت، شاه بزرگ و لشکرهاى او و صحنههاى پرجنب وجوش آن جنگها را از نو در برابر دیدگان ما زنده و مجسم مىکند
دیدگاهی دارید؟