توضیحات

مانی، پیامبر باغهای اشراق

«مانی، پیامبر باغ های اشراق » یکی از بهترین آثاری است که به شرح زندگانی مانی، پیامبر ایران باستان می پردازد. مانی یکی از بزرگترین فیلسوفان، عرفا، ادبا و هنرمندان جهان است. او خود را آخرین پیامبر موعود می دانست و معتقد بود که بودا، زرتشت و عیسا پیشتر ظهور او را نوید داده اند. دین مانوی تا زمان چیرگی اسلام در ایران، پس از آیین زرتشت و در کنار آیین مسیحی، دومین دین بزرگ فلات ایران بود. با کوچ پیروانش به چین این آیین در شرق آسیا نیز گسترش یافت. در غرب نیز گسترش مانی به صورت پنهانی چنان عمیق شد که بعدها در کنار آیین باستانی مهرپرستی، پایه و اساس دین فعلی مسیحیت را تشکیل داد. پس از اسلام نیز تا مدتها گویا پیروان دین مانی در ایران زندگی کرده و بر اعتقادات خود پایبند بودند. واژه زندیق که در کتب اسلامی بسیار استفاده شده در واقع اشاره به مانویان و مزدکیان خرم دین دارد.

در این کتاب زندگانی مانی از بدو زاده شدن تا زمان مرگ بازگو شده است.

“مانی”، در حالی به دنیا آمد که پدرش ماه‌ها پیش، همسر را رها کرده و به گروه مذهبی جدیدی پیوسته بود. چند سالی بعد پدر برای همراه کردن کودک به منزل بازمی‌گردد و مانی را با خود به نخلستان محل سکونتش برده و او را میان افراد فرقه رها می‌کند. کودک در حالی بزرگ می‌شود که پدر خویش را نمی‌شناسد و تحت تعلیمات سخت و عجیبی قرار دارد که از توانش خارج است. او در روزهای نوجوانی پیامی را می‌شنود و درمی‌یابد که به پیامبری رسیده است، بنابراین شبانه از نخلستان می‌گریزد و در پایتخت به ترویج و تبلیغ مذهب خویش پرداخته، با استفاده از هنر نقاشی، توجه بسیاری را به خود جلب می‌کند. وی پس از اندکی همراه یاران خویش راه سفر در پیش گرفته و از مناطق بسیاری می‌گذرد. و سرانجام در ایران مورد توجه شاهپور ساسانی قرار می‌گیرد. محبوبیت وی نزد شاهپور، حساسیت موبدان زرتشتی و حسادت بهرام، فرزند شاه، را برمی‌انگیزد و نیروهای بسیاری برای بدبین کردن شاه نسبت به مانی وارد عمل می‌شوند. مانی با پیش‌بینی‌های صحیح خود درخصوص سیاست داخلی و خارجی ایران‌زمین باعث توجه هرچه بیش‌تر شاه نسبت به خویش می‌شود، اما همین موارد باعث بدعاقبتی وی می‌گردند. پس ازمرگ شاهپور و بر تخت نشستن بهرام، شاه جدید، که از مخالفان سرسخت مانی است، ابتدا دستور تبعید وی و بعد فرمان دستگیری‌اش را صادر می‌کند. مانی به زنجیر کشیده می‌شود و پس از تحمل ۲۶ روز سختی در دوشنبه دوم مارس ۲۷۴ میلادی چشم از جهان فرو می‌بندد. و بهرام از خوف آن که مرقد وی زیارتگاه شود، از تحویل جنازۀ پیامبر به پیروانش امتناع می‌کند.

با وجودی که کتاب به گونه داستان وار نگاشته شده است ولی نویسنده از بهترین منابع موجود برای نگارش کتاب بهره برداری کرده است. نویسنده در این کتاب سراسر اعتقادات، نوع آیین و نوع نگرش به زندگی دنیوی و اخروی از دید مانی و مانویان را به رشته نگارش درآورده و کوشیده است با یاری منابع موجود به بهترین گونه آیین مانی را نشان دهد. مانی پیامبر باغ های اشراق؛ افزون بر نوع نگاه مذهبی و تاریخی، از لحاظ ادبیات نیز بسیار ممتاز است.
کتاب حاضر اولین بار تحت عنوان “باغ‌های روشنایی” با ترجمه میترا معصومی به چاپ رسیده است.