توضیحات

عملیات پرش بلند: استالین، روزولت و چرچیل و بزرگ‌ترین نقشه ترور در تاریخ

عملیات پرش بلند نامیست که به نقشه ترور ناموفق سران متفقین، وینستون چرچیل، فرانکلین روزولت و استالین در کنفرانس تهران در سال ۱۹۴۳ داده شد.

پس از موافقت هیتلر با طرح کلی ماجرا، ارنست کالتنبرونر به فرماندهی کل عملیات منصوب شد. سرویس اطلاعاتی المان نازی پس از رمز گشایی یکی از نامه‌های نیروی دریایی ایالات متحده به زمان و مکان کنفرانس پی برد. کالتنبرونر، اتو اسکورزینی (فرمانده‌ی معروف SS) را به رهبری تیم عملیاتی برگزید. الیزا بازنا (از معروفترین جاسوسان جنگ جهانی دوم که اغلب با اسم رمز سیسرو شناخته می‌شود) نیز از اعضای گروه بود. وی پیام یاد شده را از آنکارا مخابره کرده بود.

البته سرویس اطلاعاتی روسیه به سرعت به دسیسه پی برد. اولین اخطارها از سوی نیکلای کوزنتسف جاسوس آن‌ها که با درجه‌ی ستوان یکمی در ورماخت خدمت می‌کرد رسید. کوزنتسف یکی از افسران عیاش و حراف اس اس را هنگام مستی وادار کرد تا راجع به عملیات بگوید. گئورک وارتانیان جاسوس نوزده ساله‌ی روس نیز تعداد معدودی جاسوس تازه کار را به خدمت گرفته بود. پدر گئورک هم با هویت یک بازرگان ثروتمند در ایران برای شوروی جاسوسی می‌کرد. گروه هفت نفره‌ی وارتانیان موفق شد تا شش اپراتور رادیوی المانی را که با چتر در ۶۰ کیلومتری تهران (نزدیکی قم) فرود امده بودند تا تهران تعقیب کند. آن‌ها خانه‌ای که شبکه‌ی جاسوسی المان تدارک دیده بود کشف کردند و نقشه‌ی عملیات پس از کشف رمز پیام هایی که به برلین مخابره می‌شد افشا شد.

آلمان‌ها قصد داشتند تا گروه دوم را به رهبری اسکورزینی برای اجرای عملیات ترور به ایران بفرستند. شخص اسکورزینی نیز مدتی پیش از تهران دیدار کرده بود و البته تحت نظر گروه وارتانیان قرار گرفته بود. ازین پس پیام‌های آلمانی توسط نیروهای روسی و انگلیسی رهگیری می‌شد. بالاخره یکی از مامورین آلمانی پیام رمزی مبنی بر تحت نظر بودنشان را به آلمان مخابره کرد و عملیات لغو شد. اسکورزینی پیام‌هایی را که از تهران مخابره می‌شد ناقص و نادرست می‌دانست و باور نمی‌کرد که نقشه‌ی پیچیده‌ روسها کارگر افتاده باشد.

در سال ۱۹۸۴ به وارتانیان یک نشان ستاره‌ی طلایی اعطا شد و به پاس خدمات جنگی، به لقب قهرمان اتحاد جماهیر شوروی نائل امد. وی چندی پیش در مسکو درگذشت.