توضیحات
سرگذشت حاجی بابای اصفهانی
سرگذشت حاجی بابای اصفهانی (The Adventures of Hajji Baba of Isphahan) عنوان کتابی داستانی است که به شرح زندگانی فردی همنام با عنوان کتاب میپردازد.
نویسنده کتاب جیمز موریه مأمور سیاسی دولت انگلستان در دوران سلطنت فتحعلیشاه است. وی در مقدمه کتاب نوشته که این کتاب شرح زندگی فردی است که به دست او سپرده شده و او تنها آن را به انگلیسی ترجمه کردهاست، اما اعتقاد بر آن است که نویسنده این رمان خود اوست. این داستان در سال ۱۸۲۴ میلادی در لندن منتشر شدهاست.
رمان شرح احوالات دلاکزادهٔ ادب آموختهای است از اهالی اصفهان که در جوانی به خدمت یک تاجر ترک درآمده و پس از ماجراهایی طولانی به دربار قاجار راه مییابد و گزارشی از فساد اداری و شرایط اجتماعی این دوره به دست میدهد. موریه چهار سال بعد کتاب دیگری ذیل عنوان حاجی بابا در لندن را منتشر ساخت که در واقع قسمت دوم این مجموعهاست.
ترجمه به فارسی
میرزا حبیب اصفهانی این اثر را به روش آزاد یا اقتباس به فارسی ترجمه کردهاست. این ترجمه به دلیل نثر روان و یکدست یکی از نخستین شاهکارهای ترجمه در زبان فارسی است.
این اثر ابتدا در هندوستان به نام شیخ احمد روحی به عنوان مترجم چاپ شد و تا مدتها تصور میشد او این اثر را از فرانسه به فارسی برگرداندهاست اما بعداً به همت حسن کامشاد اثبات شد که ترجمهٔ این کتاب به فارسی کار میرزا حبیب اصفهانی است.
کریم امامی، مترجم و منتقد ترجمه، در مقالهای که اولین بار در زمستان ۱۳۵۳ در دفتر هشتم کتاب امروز به چاپ رسیدهاست به بررسی دقیق این ترجمه (و مقایسهٔ آن با نسخههای انگلیسی و فرانسوی) پرداخته و نتیجهٔ او این است که این ترجمه هرچقدر خوب باشد ترجمهٔ دقیقی نیست و اضافات و کمیهایی دارد.
دیدگاهی دارید؟