ساختار
کتاب داراى چهار بخش و هر بخش مشتمل بر فصولى است: بخش اول با عنوان «سلسله‏هاى قبل از اسلام» داراى پنج فصل، بخش دوم با عنوان «ایران بعد از اسلام» داراى چهار فصل، بخش سوم با عنوان «از طاهریان تا حمله مغول» داراى یک مقدمه و یازده فصل و بالاخره بخش چهارم با عنوان «از استیلاى مغول تا انقراض سلسله پهلوى» داراى نه فصل مى‏باشد. شیوه مولف در بیان مطالب بدین گونه است که هر یک از فصول را با نام یکى از سلسله‏ها آغاز مى‏کند و پس از آن به بررسى وقایع تاریخى به صورت تطبیقى، بر محور شکل‏گیرى سلسله مذکور مى‏پردازد.

گزارش محتوا
علیرغم اهمیت موقعیت جغرافیایى ایران و روابط سیاسى دوستانه یا خصمانه سلاطین ایران با کشورهاى دیگر، تاکنون هیچ گونه تلاشى در راستاى تطبیق حوادث تاریخى این مرز و بوم با حوادث تاریخى که همزمان در سایر کشورهاى جهان روى مى‏داده است، صورت نگرفته است. از این رو مولف در این کتاب در صدد است که به تطبیق کلیات حوادث تاریخى ایران در دوره‏هاى قبل و بعد از اسلام با حوادث مهم دیگر کشورها در همان اعصار بپردازد. مولف در تطبیق حوادث تاریخ ایران بعد از اسلام، مدت خلافت خلفاى عباسى را اساس قرار داده و حکمرانان معاصر هر یک از خلفا را مشخص نموده است. با توجه به حوادث دنیاى گذشته و تطبیق آن با دوران خلافت هر یک از خلفاى بنى‏عباس و معاصران آنها مى‏توان به حوادث دوران حکومت هر یک از حکمرانان سلسله‏هاى ایرانى آگاهى یافت. مولف، پس از پایان یافتن خلافت خلفاى عباسى، اساس و مبناى کار را در تطبیق حوادث تاریخى، روى کارآمدن سلسله ایلخانان قرار داده است. همچنین پس از انقراض این سلسله، اساس کار در تطبیق حوادث تاریخى ایران، تشکیل سلسله صفویه قرار داده شده است که حوادث تاریخى این دوره تا انقراض سلسله پهلوى مورد تطبیق قرار مى‏گیرد.