توضیحات

نقش پارسی بر احجار هند: فهرستی از کتیبه ها و خطوط فارسی بر لوح سنگ های هندوستان

چاپ اول این کتاب شامل متن فارسی بیشتر از ۸۰ سنگ نوشته فاخر در بناهای تاریخی هندی بوده‌است که امروزه بسیاری از آن‌ها جزو میراث ملی یا ثبت میراث جهانی یونسکو شده‌اند. چاپ جدید حدود دویست سنگ نوشته را بررسی کرده‌است. کتاب نقش پارسی بر بناهای فاخر هند بخش اندکی از نمونه‌های فاخر آثار پارسی در هند را جمع‌آوری کرده‌است. این کتاب با تصاویر زیبا مصور شده این مجموعه تنها بخشی از بیشتر از ۱۵ هزار سنگ نوشته فارسی و قرانی در هند است که شناسایی شده‌اند که بسیاری از آن‌ها در زمره میراث فرهنگی هند و میراث جهانی ثبت شده‌است.

در این کتاب بیشتر از دویست تصویر سنگ نوشته‌های دورهٔ گورکانی و بابری به زبان فارسی نمایش و شرح داده شده‌است و یک فصل آن به نوشته‌های فارسی و نقاشی‌های سبک ایرانی تالار اصلی کاخ ریاست جمهوری هند اختصاص دارد. در این کتاب همچنین نسخه‌های بی‌نظیر فارسی از قبیل فرمان‌ها و وصیت‌نامه‌ها مورد توجه قرار گرفته‌است؛ و یک فصل به آن اختصاص یافته‌است.

این کتاب پس از گذشت بیشتر از نیم قرن فراموشی مجدداً به کوشش محمد عجم منتشر شده‌است چاپ جدید شامل تصویر بسیاری از این سنگ نوشته هااست و همچنین یک فصل جدید (هفتم) شامل پنج گفتار

• گفتار نخست: تعدادی از سنگ نوشته‌های فاخر حیدر آباد
• گفتار دوم:فارسی بر احجار بنگاله.
• گفتار سوم: معماری گورکانی- معماری مغولی هند یا معماری ایرانی؟
• گفتار چهارم: اهمیت زبان فارسی و تأثیرگذاری آن بر سایر زبان‌ها- زبان هندی و اردو.
• گفتار پنجم: نمونه‌هایی از فرمان‌ها – دستورهای حکومتی نسخ‌های فاخر مصور فارسی در موزه‌های حیدر آباد و دهلی.

نسخه جدید با نام نقش پارسی بر میراث جهانی در هند منتشر شده تا عنوان درست‌تر و کامل‌تری باشد. زیرا بسیاری از آن سنگ نوشته‌ها امروزه فقط احجار نیستند بلکه ثبت میراث جهانی و معنوی بشر شده‌اند. چاپ جدید دارای حدود۱۲۰ تصویر است. در مقدمه ناشر آمده‌است:

کتاب حاضر، حاصل تلاشی است از سر احساس مسئولیت برای شناساندن و پاسداشت ارزش‌های فرهنگی زبان فارسی در هندوستان که امروزه پویایی آن از میان رفته و به موزه و تاریخ سپرده شده‌است. هدف از چاپ سوم این است که این اثر فاخر را از پستوی کتابخانه به داخل جامعه بیاید. با وقت و امکانات کم، تصویر برداری‌ها با دوربین ساده و موبایل صورت گرفته و مصور سازی همه سنگ نوشته‌های کتاب به‌صورت تخصصی از عهده یک پژوهشگر بر نمی‌آید بودجه و امکانات دولتی یا بخش خصوصی می‌خواهد اما متأسفانه بخش خصوصی و ثروتمندان را برای پول خرج کردن در همه جا می‌شود دید مگر در رونمایی کتاب و سرمایه‌گذاری روی کتابهای فاخر فرهنگی و علمی. این چاپ تلنگری است به مسئولان فرهنگی و افراد خیر که شاید در آینده برای چاپ بهتر و عکس‌های حرفه‌ای تر اقدام کنند.

نبود چنین اثری در جامعهٔ دانشگاهی به ویژه دانشجویان رشته‌های زبان و ادبیات فارسی و زبانشناسی کاملاً احساس می‌شد و از طرفی نیاز بود که کتاب مصور و مستند تر و بازنویسی شود و واژه‌های عربی که دکتر حکمت بکار برده و غیرقابل فهم برای فارسی زبانان امروز است تغییر یابد و مطالبی که ضروری می‌نمود اضافه شود. این فقط گام نخست بود آرزوی دکتر حکمت برداشتن گامهای بیشتر توسط آیندگان بوده‌است.

چاپ جدید دارای نسخه آپلود شده در اینترنت است که به صورت رایگان قابل استفاده است. اما از نظر صفحه بندی با چاپ کاغذی آن متفاوت است. از جمله کتیبه‌های بررسی شده می‌توان به نمونه‌های زیر اشاره کرد: