سی و چهار خطابه
به دعوت بنیاد فرهنگ ایران، سومین کنگره تحقیقات ایرانشناسی در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران در شهریور ۱۳۵۱ طی ۶ روز برگزار شد. در این کنگره ۱۵۸ خطابه ایراد شد که ۳۴ خطابه از آنها در این کتاب به چاپ رسیده است. شرکت کنندگانی نیز از خارج کشور در این کنگره حضور و سخنرانی داشتند.

چهار خطابه از خطابه های حاضر، در جلسات عمومی توسط مجتبی مینوی، حمید عنایت، شاپور راسخ و محمد محیط طباطبایی ایراد شده بود. سی خطابه دیگر در شعبه های دوازده گانه:

ادبیات معاصر، باستان شناسی و هنر، تاریخ و جغرافیای دوره اسلامی، تاریخ و فرهنگ پیش از اسلام، تحقیقات ادبی دوره اسلامی، دین، عرفان و فلسفه، زبانشناسی و لهجه های ایرانی، علوم ایرانی قدیم، فرهنگ عامه، کتابشناسی و نسخه شناسی، دستور زبان فارسی و مباحث اجتماعی ایراد شده بود که برخی از این مقالات و سخنرانی ها توسط محمد روشن در این کتاب جمع آوری شده است.