توضیحات

مؤلف، از آنجایى که علاقه شدیدى به آثار و انفاس متبرکه بوسعید داشته، بر اساس تقاضاى مریدان، دست به قلم برده و در حالات و سخنان ابوسعید، مطالبى را به رشته تحریر درآورده که حاصل همه آنها کتاب حاضر است.
کتاب، مشتمل بر یک خطبه و پنج باب است. مؤلف در طلیعه هر باب، روایتى را از پیامبر اکرم(ص) نقل مى‌کند تا مردم بدانند که طریقت، مخالف شریعت نیست.
مؤلف در خطبه کتاب، نخست، روایتى را از پیامبر گرامى اسلام(ص) نقل مى‌کند که فرمود: «ان فى جسد ابن آدم لمضغه اذا صلحت صلح بها سائر الجسد و اذا فسدت فسد بها سائر الجسد الا و هى القلب». وى بیان مى‌کند که اصل همه سعادت‌ها و کیمیاء همه دولت‌ها در گوهر آدمى است و از مکونات هر چه هست، تَبع وجود آدمى است و انسان در حقیقت نقطه دایره موجودات است و غرض حضرت حق از ایجاد موجودات، طاعت و عبادت است. هر کس در این معنى کامل‌تر باشد، قرب وى به درگاه حق زیادتر است.
کتاب، توسط استاد شفیعى کدکنى، تحقیق و تصحیح شده است. وى در زیر عنوان «در چاپ ششم»، از اصلاحات و افزوده‌هایى که در چاپ ششم کتاب صورت گرفته است، سخن گفته و در پیش‌گفتار از اهمیت این کتاب و کتب شبیه آن و ماجراى چاپ کتاب مزبور، سخن به میان آورده و در مقدمه درباره مؤلف و کتاب وى و چاپ ششم آن و توضیحات و تعلیقات و بعضى خصوصیات رسم الخطى نسخه اساس و… بحث کرده است.
فهرست محتویات، در آغاز کتاب و «چند یادداشت»(درباره توضیح برخى از واژه‌ها و ترکیبات و…)، «فهرست‌ها»(شامل فهرست آیات قرآنى، فهرست توضیحى احادیث و اقوال مشایخ و امثال، فهرست توضیحى اعلام تاریخى، فهرست توضیحى اعلام اماکن، فهرست الفبایى اشعار، فهرست فرق و جماعات، فهرست مطالب متن کتاب، واژه‌نامه‌ها و فهرست تطبیقى اسرار التوحید و حالات و سخنان) و «مشخصات منابع و مراجع» در پایان آن ذکر شده است.