قرن چهارم هجرى قرن شکفتگى علم و فرهنگ بود. در این قرن فلسفهء یونان به نحو وسیعى رواج یافت و مسلمانان به تحصیل آن پرداختند و در این راه شیوه التقاط و امتزاج را برگزیدند.

در این دوره تمایلات فیثاغورى و افلاطونى ـکه هردو رنگ تصوف داشتندـ برترى خاصى یافتند. بیش تر فرقه هاى اسلامى، دینى و سیاسى به بحث و تحقیق در این فلسفه مشغول شده بودند و مى خواستند بنیان عقاید خود را به نیروى آن استوار سازند. ظهور اخوان الصفا، نتیجهء طبیعى اوضاع سیاسى و اجتماعى و فرهنگى عصر خود بوده است