توضیحات

این کتاب از قطب الدین ابوالمظفر عبّادی واعظ و خطیب قرن ششم است که آن را به منظور شناخت قواعد و اصول طریقه عرفان و «تحقیق» نوشته که در حدّ خویش جامع تمام مسائل و مبانی تصوف است؛ اثری است به فارسی که در آن به تفصیل در باب اهل تصوف و رفتار و کردار و اصطلاحات آنان بحث شده است.

آنچه مؤلف در هر باب بیان کرده است روشن و مفهوم است و اکثر در پایان هر مبحثی از خدا آرزو می‌کند که ما را بدین صفت متجلی گرداند.

فصول مختلف کتاب حاوی تمثیلاتی است که مانند دیگر نویسندگان صوفی‌مشرب و هم به شیوۀ واعظان برای تفهیم معنی به کار برده است. نثر کتاب ساده و روشن است و فقط در مواردی نادر و معدود اندکی موزون و مسجع شده است که شاید متأثر از شیوۀ بیان نویسنده در وعظ و تذکیر باشد.

این کتاب یکی از نمونه‌های نثر صوفیانه در قرن ششم هجری است و مزیت بزرگش این است که خواننده با مطالعه این کتاب بی‌آنکه از تفصیل مطلب آزرده و خاطرش از اصطلاحات گوناگون گرانبار شود، می‌تواند اصول و معانی تصوف را آگاه گردد.