توضیحات

بدخشان  منطقه ای قدیمی در دره علیای آمودریا (جیحون ). آمودریا در این دره به رود پنج شهرت دارد و مرتفعترین قسمت آن در افغانستان ، واخان خوانده می شود.

هنگام تعیین مرزهای بین المللی در اواخر قرن سیزدهم /نوزدهم ، دالان طویلی در مجاورت رود واخان ، که تا مرز چین امتداد داشت ، به سرزمین افغانستان واگذار شد تا قلمرو امپراتوری هند انگلیس را از سرزمینهای تحت نظارت روسیه ] تزاری [ در آسیای مرکزی جدا سازد.

درّه های عمیق آمودریا و ریزابه های آن ، در کرانه چپ (رود کوکْچه ) و در کرانه راست (رود پامیر که مرز افغانستان و جمهوری تاجیکستان را در مشرق دالان واخان تشکیل می دهد؛ رود غُنْد ] گونْت [ که قسمت علیای آن به «علی شور» موسوم است ؛ و رود بارتَنگ که در نواحی نزدیک به سرچشمه هایش به مرغاب ، و در مرتفعترین قسمتش به آقسو معروف است ) در میان کوه ـ سنگهای فلات پامیر (ارتفاعات کوهستانی عظیمی که ملتقای هندوکش ، قراقوروم و کونلون شان است ) احاطه شده است .