توضیحات

تاریخ گزیده، کتابی تاریخی است، دربردارنده ی تاریخ عمومی جهان از آغاز آفرینش تا زمان نوشتن آن، که در سال ۷۳۰ هـ. ق. به نام غیاث الدین محمد، پسر خواجه رشیدالدین فضل‌الله تألیف شده است.

تاریخ گزیده دارای مقدمه، فاتحه، شش باب و خاتمه است. این اثر، با نثری روان نوشته شده و برخلاف بیش تر کتاب های تاریخی، زبانی عامیانه دارد. اهمیت تاریخ گزیده در اطلاعات آن از تاریخ دوران نویسنده (دوره ی مغول) است. در این کتاب، نام افراد و شاعران هم روزگارِ نویسنده، که از بیش تر آن ها نامی در تذکره‌ها نیست، یاد شده است.

در فاتحه ی کتاب، به آفرینش عالم پرداخته شده است. باب های بعدی اما هر یک شامل چند فصل است: درباره ی پیامبران اولوالعزم، برخی از حکیمان و فیلسوفان، پادشاهان ایرانی پیش از اسلام، ظهور حضرت محمد (ص) و آغاز اسلام تا پایان حکومت عباسیان، تاریخ ایران از صفاریان تا اواخر سلطنت سلطان ابوسعید بهادر (سال های ۷۱۶ـ۷۳۶ ه. ق.)، ائمه و بزرگان اهل سنت و تاریخ و جغرافیای شهر قزوین.

باب ششم نیز در واقع تلخیص کتاب التدوین فی تاریخ قزوین، تألیف امام رافعی است و مطالبی نیز به آن افزوده شده است.

در خاتمه ی کتاب مؤلف، همانند خواجه رشیدالدین فضل اللّه در جامع التواریخ، شجره ی انساب پیامبران و ائمه و پادشاهان و حکیمان را ذکر کرده است.

از دیگر اثرهای حمدالله مستوفی می توان از نزهت القلوب (اثری جغرافیایی) و مثنوی تاریخی ظفرنامه نام برد.

پیش از این نیز، نسخه ی دیگری از تاریخ گزیده به تصحیح روانشاد دکتر عبدالحسین نوایی، به همت انتشارات امیرکبیر منتشر شده است.