کتاب حاضر مشتمل بر سلسله مقالات و جزواتی است که ((سید حسن تقی زاده)) در سال‌های تدریس خویش در دانشکده معقول و منقول به طبع رسانده است.

وی در این مقالات با مروری بر تاریخ علوم اسلامی آثار و آرای برخی از اندیشمندان اسلامی را شرح می‌دهد . عناوین برخی از فصل‌های کتاب بدین قرار است :

((نظری به منابع اصلی علوم در اسلام))، ((تاریخ علوم در یونان و آغاز علوم عقلی در عالم اسلام))، ((منجمین و ریاضیون قرون اولی))، ((ترجمه کتب ریاضی))، ((تفضیلی درباره خیام))، ((اطبای معروف)) و ((اطبای ممالک غربی و اسلام و اسپانیا)) .