توضیحات
تشریح الاعمال(محمدزمان مشهدی اسطرلابی)
شماره بازیابی: ۳۴۵۴
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR۱۰-۲۰۸۷۵
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پدیدآور: تشریح الاعمال/ محمدزمان مشهدی اسطرلابی
تاریخ کتابت: حدود قرن ۱۲ق.
قطع: رقعی. ۱۳*۱۹سم. ۱۸۰ص. ۱۷س.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: ۱بسمله. شکر و سپاس بیقیاس خالص را که پرگار آفرینش فلک دوار به قبضه قدرت اوست و ستایش بیآلایش صانعی را که خطوط و سطوح محیط مسطحات و محسیات اجرام و اجسام سفلی… اما بعد بر ضمایر زاکیه ارباب دانش مخفی نماند که خردمندان ذوی البصیره التی تعیین نمودهاند مسمی بر پرگار متناسبه که استخراج میشود از خطوط و نقاط او که بعد ازین مشروح میگردد اول اعمال غریبه حسابیه و معلوم میگردد مجهولات عددیه از معلومات… .
۲… سمت قبله و هو المطلوب و صورت دایره اینست، یک دایره و یک، جدول آخرین کلمات جدول اینست: «افقی». جزء مال، جزء شی، واحد، شی، مال، مقسوم.
تزئینات متن:عناوین و فصول همه شنگرف است.
تزئینات نسخه:اشکال و دوایر هندسی.
نوع کاغذ:اصفهانی شکری آهاردار نسبتا ضخیم.
تزئینات جلد:تیماج سرخ دامندار ضربی و ترنجدار.
۱در صفحات برگهای اضافی آغاز نسخه اثر مهر و چند تملک دیده میشود.
سخنی کوته در طریق استخراج قبله از اسطرلاب مکتوب است.
ماخذ فهرست: مجلد ششم، صفحه ۴۵۶۸٫
صاحب ذریعه این کتاب را با عنوان «تشریح – در پرگار» آورده و نوشته فهرست رضوی را نقل کردهاند.
سعید نفیسی در تاریخ نظم و نثر تشریح الاعمال در پرگار در شمار مولفات عبدالعلی از بیرجندی یاد کرده و ظاهرا منشا این نسبت نوشته فهرست آستان قدس است (به علت نبودن دیباجه در نسخه) این کتاب دارای یک مقدمه و سه مقاله و یک خاتمه است.
مقاله اول: اعمال غریبه حسابیه دارای ۲۳ فصل.
مقاله دوم: بر چهار عمل (که هر کدام دارای مسائل و فصولی).
مقاله سوم: در هیئت دارای مسائل.
خاتمه: در بیان اعمال.
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر: نوع خط:نستعلیق.
یادداشتهای مربوط به نسخه موجود: ۲نقایص متن در حواشی جبران گردیده.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر: در کتابخانه رضوی نسخهای ناقص الاول از این کتاب موجود است که تاریخ آن ۱۰۴۰ق است و مولف فهرست آن را با تردید از عبدالعلی بیرجندی یا غیاثالدین جمشید دانسته است.
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده: در پرگار متناسبه. این نام در پایان دیباجه مولف آمده و ظاهرا همان محمدزمان بن محمدجعفر (۱۰۴۱ق) است.
تاریخ: ۲۰۱۳۱۱۱۲
محل و شماره بازیابی: ۱۲۶۰۴۶
دیدگاهی دارید؟