شماره بازیابی: ۳۸۰۲/۹
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭۱۰-۳۶۰۵۴‬‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پدیدآور: تطبیق بحث نحوی تنازع فعلین بر مبحث عقلی تاثیر مبدا اول در موجودات
تاریخ کتابت: قرن ۱۱ق.
نام خاص و کمیت اثر: ص ۸۹ – ۹۰٫
قطع: ‮خشتی. ‭۱۲/۵‬*‭۱۹‬سم. ‭۳۸۹‬ص. ‭۲۱‬س.‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: ۱بسمله بعد حمدالله الذی لا تنازع فی فعله فهو الفاعل الاول… مولف می‌گوید که اگر چه مسئله تنازع فعلین مذکور در علم نحو است اما یکی از اعاظم مسائل الهیت که بطریق کنایه در ضمن این علم درج شده چه بسیاری از مسائل را چنین مذکور ساخته‌اند چنانکه مبدء کتاب که مشتمل بر تعریف کلمه است اشاره به اصل اصول مسئله توحید می‌نماید. و بیان اشتمال مسئله تنازع بر آن مسئله موقوف بر یک مقدمه است اولا تطبیق عبارت کتاب بر آن ثانیا اما مقدمه بدانکه اختلاف عقلاست در اینکه ممکنات که موجود گشته‌اند آیا به تمامی فعل فاعل اول است یا تاثیر فاعل نزد ایجاد معلول اول منقطع شده و هر فعلی اثر آن فاعل است که به آن اقرب است… .
۲… زیرا که مجاز گذشتن از حقیقت است اگر حقیقت پیشتر نباشد چگونه مجازیت صدق نماید در حقیقت این رساله را تامل فرما که بسی از حقائق در آن مندرج است و مسئله تنازع را با نزاع فهم کن.
تزئینات متن:عناوین شنگرف.
نوع کاغذ:آهار مهره شکری رنگ.
تزئینات جلد:تیماجی مشکی سجاف عطف و حواشی تیماج یشمی.
در لابه‌لای پاره‌ای از اوراق مجموعه برگچه‌هایی الصاق و بر آنها تعلیقات نوشته شده.
در ذیل نخستین رساله (تفسیر آیه الکرسی) پس از پایان رقم کاتب نسخه (که محمد بن نظر معروف به ملازاده است) با قلم قرمز نوشته: «مخفی نماند که بیشتر از این رساله به خط این کمترین درگاه است فرخ مهجور فی سنه ۱۰۰۵».
وضعیت استنساخ نسخه: با چند قلم از محمد بن نظر مدعو به ملازاده (ش ۱ و ۵ فرج یا فرخ (ش۳) و میرزا علی (ش۱) در پایان ش ۱ و ۳ تاریخ ۱۰۰۵ق دیده می‌شود.
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر: نوع خط:نستعلیق (شیوه ترکی).
یادداشتهای مربوط به نسخه موجود: بر پشت برگ نخست مجموعه، فهرست اسامی یازده رساله از رساله‌های موجود در این دفتر به خط تازه ثبت شده.
یادداشت عملیات: برگ اول و برخی دیگر از برگ‌های دفتر وصالی و یا پارگی دارد.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد ششم، صفحه ۴۸۳۱-۴۸۳۲٫
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده: نگارنده این رساله که ظاهرا به کافیه ابن حاجب نظر دارد، نخست به توضیح مبحث فلسفی و اقوال مختلف فلاسفه پرداخته و سپس آن را با مسئله «تنازع فعلین علی مفعولین یا علی فاعلین» می‌سنجد و اقوال علماء نحو را در این مسئله با آراء فلسفی در آن مسئله مقایسه می‌کند.
صحافی شده با: تفسیر آیه الکرسی/ صدرالدین محمد بن ابی‌الصفا حسینی۵۰۲۴۵۲
تاریخ: ۲۰۱۴۰۲۲۶
محل و شماره بازیابی: ۱۲۵۷۹۱