توضیحات

متن دیوان حافظ هرگز از اختلافات مختصر قضاوتی و ذوقی خالی نیست چنانکه زمین از لرزش. تنها کاری که محققان و مصححان می توانند در این میان انجام دهند، از بین بردن اغلاط و اشتباهات فاحش است. مولف این کتاب، دکتر مسعود فرزاد نیز از اظهارنظر ذوقی پرهیز کرده و سعی داشته تا قضاوت بیغرضانه و منطقی درباره قرائتهای مختلف مضبوط داشته باشد و در مواردی با کمک درکی که از مطالعه چندین ساله حافظ داشته برخی کلمات و عبارات را قبول یا رد کرده است.

یکی از مسائل عمده دکتر فرزاد درباره کلمات حافظ،‌ تفکیک مسائل متنی از یکدیگر بوده تا یادداشت تصحیحی مجزایی برای هر یک از آن موارد که خود شامل چند قرائت مختلف بوده امکانپذیر گردد. تلاش وی دو جنبه داشته: یکی آنکه قرائت صحیح کلمه را در شعر از میان دیگر قرائتها پیدا کند و دیگر آنکه غزلهای اصیل را از غزلهای مشکوک یا مردود تمییز دهد. مولف از تحقیق قبلی خود درباره اصالت غزلهای حافظ با نام «جامع نسخ حافظ» که مقابله دوازده نسخه خطی و چاپی بوده در این کتاب استفاده کرده است.

همچنین وی بعد از هر غزل مطالبی درباره مشکوک یا منسوب بودن غزل به حافظ بیان کرده و سپس یادداشتهای تحقیقی خود را آورده و اگر نکته ای راجع به تصحیح کلمات وجود داشته قبل از این یادداشتها با عنوان کلیات ذکر کرده است. این اثر تحقیقی در دو جلد توسط انتشارات دانشگاه پهلوی شیراز در سال ۱۳۴۹ شمسی به طبع رسید.

جلد اول شامل غزلهایی با قافیه «الف» تا «ز» شامل ۴۰۰ غزل و جلد دوم «س» تا «ی» شامل ۳۳۸ غزل است.