توضیحات

نام این کتاب در اصل آسیای میانه است، اما مترجم نظر به دلیلی که خودش در مقدمه آن‌ را شرح می‌دهد، آن را به خراسان و ماوراء‌النهر تغییر داده است. این کتاب اثری است جامع در باره باستان‌شناسی خراسان بزرگ که شامل مناطق گسترده‌یی که امروز بین چند کشور تقسیم شده است، می‌شود.
این کتاب متن جغرافیای تاریخی شهرهای ایران است که دارای شصت و سه بند بوده و به احداث شصت و یک شهر و دیار و بناهای گوناگون در ماوراءالنهر خراسان و دیگر نقاط ایران پرداخته است. در اصل متن از یکصد و پانزده شهر بزرگ و کوچک سخن رفته است ولی از سرنوشت و چگونگی ساخته شده پنجاه و چهار شهر آن اطلاعی در دست نیست.

شهر بغداد به عنوان شصت و یکمین شهر توسط خلیفه ابونصر معروف به ابوالدوانیق ساخته شده است. گرد آوری و تدوین نهایی آن شهر به هشتصد سال پس از میلاد مسیح نسبت داده شده است. در این متن شهر سمرقند را کاووس پسر قباد پی افکند و سیاوش پسر کاووس آن را به پایان رساند.