توضیحات
چشت از توابع هرات است که در سده‌های چهارم و پنجم هجری مانند سایر نواحی خراسان از مراکز مهم و فعال تصوف ایران به شمار می‌رفت. با حمله مغول، مهاجرت‌های زیادی به خصوص به سرزمین هند آغاز گشت. از میان فرقه‌های متعدد صوفیه و مشایخ آن‌ها که به هندوستان مهاجرت کردند.
سلسله‌ی چشتیه‌ی اجمیر قدمت و اهمیت بیش‌تری دارد. تا آن‌جا که نسب غالب سلسله‌های صوفیان هند را به این فرقه و سهروردیه‌ی ملتان می‌رسانند. فرقه‌ی چشتیه خود انشعاباتی داشت که از آن جمله می‌توان چشتیه‌ی صابریه و چشتیه‌ی نظامیه را نام برد.
در این کتاب زندگی‌نامه‌ی سی و یک شیخ (صوفی) از فرقه‌ی چشتیه ذکر شده است. از برجسته‌ترین این افراد می‌توان به شیخ ابو احمد چشتی، خواجه ابو اسحاق شامی، خواجه یوسف چشتی، شیخ ابو محمد چشتی، شیخ عبدالقادر گیلانی (جیلانی)، خواجه شبلی، شیخ ممشاد دینوری، خواجه مودود چشتی، خواجه قطب‌الدین بختیار کاکی، و فرید الدین شکر گنج اشاره کرد. هریک از این مشایخ خود چندین خلیفه داشتند.
رسم بر این بود که مشایخ، خلفای خویش را با منشوری به ولایت ناحیه‌ای منصوب می‌کردند. سماع و وجد و رسوم بر پای داشتن آن به وسیله‌ی مشایخ چشتیه نکته‌ای است که در مورد بیش‌تر شیوخ مشاهده می‌شود. در کتاب می‌توان از احوال و اقوال و برخی از آداب و رسوم طریقت چشتیه و دیدارها و زیارت‌های شاهان دهلی با این مشایخ آگاه شد.
دیدگاهی دارید؟