توضیحات

رجال عصر پهلوی: سیدضیاءالدین طباطبایی به روایت اسناد ساواک

برگرفته از مقدمه کتاب:
سید ضیاءالدین طباطبایی در سال ۱۲۶۸ شمسی مطابق با ۱۳۱۰ هجری قمری در شیراز متولد شد. او یکی از چهارده فرزند سید علی آقای یزدی است که از سادات سرشناس بود. این سید علی آقا در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه در حوزه علمیه نجف به فراگیری فقه و اصول مشغول بود و از محضر درس آیت الله العظمی حاج میرزا حسن شیرازی کسب فیض کرد. سید علی آقا پس از اینکه به ایران بازگشت مورد احترام بود و مظفرالدین شاه به او ارادت می ورزید به طوری که وصیت کرد سید علی آقا بر جنازه اش نماز گذارد.
آقای سید علی یزدی مدرس مدرسه سپهسالار و مرد فاضلی بود و با حاج شیخ فضل الله نوری «کمال دوستی و یگانگی را داشت» لاجرم یکی از مدافعین سرسخت مشروعه طلبی بود و چون خطیب و واعظ زبر دستی بود با سید جمال الدین واعظ خطیب معروف مشروطه مبارزه داشت.

او آشکارا به بدگویی از مشروطه و مجلس می پرداخت اما بعد از به توپ بستن مجلس طولی نکشید که از رفت و آمد خود به دربار کاست و مدتی انزوا اختیار کرد و حتی «در مجالس خصوصی از اوضاع دولت انتقاد می کرد و اظهار عدم رضایت از شاه می نمود.

دوستانش می گفتند چون آقا سید علی آقا از بیدادگری های محمد علیشاه ناراضی و متنفر است از او روگردان شده و دشمنانش شهرت می دادند که چون به انتظاراتش ترتیب اثر نداده اند و به عبارت دیگر او را به بازی نگرفته اند دلتنگ شده.

بعضی ریشه دلتنگی او را از مخالفتی که با حاجی شیخ فضل الله پیدا کرده بود می دانستند…» سید علی آقای یزدی شاید تحت تاثیر پسرش سید ضیاء این بار چنان از مشروطیت دفاع می کرد که از سوی مفاخر الملک حاکم تهران مورد سوء قصد واقع شد…