توضیحات

سیر حکمت در اروپا

به ضمیمه رساله « گفتار در روش راه بردن عقل» اثر رنه دکارت

در مورد کتاب :
از جمله آثار خیلی معروف فروغی کتاب “سیر حکمت دراروپا” است. این کتاب نخستین اثر دقیق و منظم از فلسفه غرب در ایران است. با گذشت سالها از تألیف آن همچنان جایگاه ارزشمند خود را حفظ کرده است.
او جزو افراد کم شماری است که نیاز جامعه اش را به علوم و دانش جدید تشخیص داده و در این راه قدم برداشته است. او به جهت تسلط بر زبان و ادبیات فارسی، متن این کتاب را با زبان ساده نوشته شده و از نثر معلق و پرتکلف دوران قاجار فاصله گرفته است. کتاب دارای چاپهای متعددی بوده است. اما آخرین چاپ آن در یک جلد توسط انتشارات البرز و با تصحیح امیر جلال الدین اعلم، منتشر شده است.
این کتاب در واقع شامل سه جلد و یک ضمیمه است. هر جلد از کتاب نیز در بر گیرنده چند فصل می شود. جلد اول شامل یازده فصل است. دراین جلد فروغی تاریخ فلسفه و علم را از حکمای پیش از سقراط تا دکارت و سده هفدهم میلادی به شکلی مجمع توضیح و تشریح می کند. فصل اول به حکمای پیش از سقراط مانند تالس، آنکسیمنس، هراکلیت ، فیثاغورس و… می پردازد. فصول دوم و سوم تشریح دیدگاههای سقراط، افلاطون و ارسطو هستند.
نویسنده درجمع بندی خود از اهمیت دو فیلسوف یونانی اینگونه بیان می دارد که با وجود همه نقصها،آرای افلاطون شگفتی زا هستند و او سرآمد حکما به شمار می رود.
سقراط هم اگر موسس حکمت خوانده شده به اعتبار آن است که افلاطون را پرورش داده است. در فصلی جداگانه (سوم) فلسفه ارسطو را بررسی می کند که شامل چند عنوان، زندگی، فلسفه اولی، حکمت طبیعی، علم اخلاق و نهایتا سیاست است. ذیل عنوان آخر به بیان تفاوتهای افلاطون و ارسطو از نظرگاه سیاست پرداخته وانتقادهای ارسطو را بر استاد خود بیان می کند.
فصل چهارم دوران یونانی گری یا هلنیسم را که شامل فلسفه اپیکور، کلبی، رواقی و شکاکان است بررسی می کند.
فصول هفتم و هشتم به بررسی ظهور مسیحیت و فلسفه مدرسی (اسکولاستیک) پرداخته که اندیشه های آباء اولیه کلیسا قبل آنسلم و آلبرت کیسر مطرح شده و شرحی مختصر از فلسفه آکوینامس آمده است. نکته جالب اینکه از آگوستین جز نامی اشاره ای به آراء او نشده است.
فصل نهم بحث رنسانس و تجدید حیات علمی اروپاست که در فصل دهم یکی از فیلسوفان تجربی که آغاز گر تحولی مهم در علم و فلسفه باشد. به نام فرانس بیکن بررسی می شود. تاکید بیکن بر علوم تجربی و کسب علم به منظور کاربرد آن است. فلسفه دکارت به شکلی مفصل تر در فصل یازدهم تشریح می شود.
بخش ضمیمه کتاب نیز ترجمه رساله دکارت به نام گفتار در روش راه بردن عقل را شامل می شود. مختصرا می توان گفت که دکارت در این رساله به روش شناسی می پردازد و اینکه انسان چگونه میتوان کسب علم و دانش کند.
بنابراین کتاب سیر حکمت در اروپا، جزو اولین کوششهای روشنفکران ایرانی برای ارائه تصویری مشخص از تحولات فکری غرب است، کسانی که علاقه مند به تحولات فکری غرب و تاریخ معاصر ایران هستند، نمی توانند این کتاب را نادیده بگیرند.