شماره بازیابی: ۳۷۸۹
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭۱۰-۳۶۰۳۱‬‍‬
زبان اثر: عربی
عنوان و نام پدیدآور: شرح اربع مقالات
کاتب: مسیح بن محمدباقر کمره.
تاریخ کتابت: ۱۲۷۴ق.
قطع: ‮رحلی. ‭۵/۲‬*‭۳۱‬سم. ‭۳۸۸‬ص. ‭۲۲‬س.‬
یادداشتهای کلی: ترجمه آن به زبان آلمانی به کوشش هوتسما به چاپ رسیده.
برای کتاب اربع مقالات و شرح ابن رضوان.
آغاز باب اول (پس از مقدمه): الباب الاول قال بطلمیوس ان الامور التی بها یکون تمام تقدمه المعرفه الماخوذه من علم النجوم یاسوری اعظمها و اجلها قدرا استیتان قال المفسران بطلمیوس… .
۲… شرح فهذه اشیاء شرحتها لک فامعن النظر فیها و تاملها والله یهدی من یشاء الی صراط مستقیم.
تزئینات متن:عناوین شنگرف.
نوع کاغذ:فرنگی آهار مهره شکری رنگ.
تزئینات جلد:تیماجی قرمز صفحات (بدون برگ‌های سفید).
چند برگ سفید اضافی در پایان نیز مجدول است و در کنارهای آنها اشعار ابونواس نوشته شده.
نک: بروکلمان، ۱/ ۴۶۸؛ و ذیل یکم، ۸۸۶؛ کتاب خمس رسائل با مقدمه دکتر یوسف شاخت و ماکس مایرهوف چاپ دانشگاه مصر الدومیلی (تاریخ العرب العلمی)، ۲۵۰؛ (از ترجمه عربی) سارتن ۲/ ۸۲۹؛ مجلس، ش ۱۹۱ و ۶/ ۶۳۹۹ و ۳/ ۶۳۹۹٫
شرح ابن رضوان بر اربع مقالات به دست ابوالقاسم یزدی به فارسی ترجمه شده و قسمتی از این ترجمه در این کتابخانه در مجموعه ۳/ ۶۳۹۸ و ۶۰/ ۶۳۹۸ موجود است.
ابن رضوان در آغاز این شرح درباره موضوع کتاب و مولف آن (و همه روس ثمانیه) به تفصیل سخنانی گفته که از نظر شناسایی کتاب اربع مقالات و اصول کتاب‌شناسی بسیار ارزنده است وی با دلائل متعدد اثبات می‌کند مولف این کتاب اربع مقالات همان بطلمیوس قلوذی مولف کتاب مجسطی است نه آن که یکی از پادشاهان (اسکندریه از سلسله بطالسه) است و در این باب از کتاب تاریخ یحیی نحوی از معروف‌ترین علماء مدرسه اسکندریه شاهد می‌آورد.
(درباره این مطلب که مولف اربع مقالات و ثمره آیا همان صاحب مجسطی است یا بطلمیوسی دیگر رجوع شود به کتاب علم الفلک تاریخه عندالعرب از نالینو و مدارک دیگر).
عناوین کتاب قال بطلمیوس و قال المفسر است.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: ۱بسمله و صلی الله علی سیدنا محمد و آله… قال ابوالحسن علی بن رضوان بن علی بن جعفر المتطبب قصدنا ان نشرح اقاویل الحکیم بطلمیوس فی صناعه القضاء بالنجوم علی الحوادث فنقول ان القضاء بالنجوم علی الحوادث صناعه تغنی عن مبادی صادق بالمکنونات… .
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر: تزئینات نسخه:تمام صفحات دارای جدول با قلم لاجورد و شنگرف است.
یادداشتهای مربوط به نسخه موجود: ۱نسخه تصحیح شده و اصلاحات و نسخه بدلها و حاشیه برخی از صفحات ثبت است.
مشخصات اثر: یادداشتهای تملک:
متن یادداشت: پشت برگ اول تملک محمدصالح طبیب سید محمدرفیع طبیب رشتی که این نسخه را استکتاب کرده دیده می‌شود.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد ششم، صفحه ۴۸۱۶-۴۸۱۷٫
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده: شرح علی بن رضوان بن علی مصری بر کتاب اربع مقالات بطلمیوس.
تاریخ: ۲۰۱۴۰۲۲۲
محل و شماره بازیابی: ۱۲۵۷۹۹