شماره بازیابی: ۳۳۴۲
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭۱۰-۲۰۶۶۹‬‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پدیدآور: شرح تصریف/ عبدالوهاب بن ابراهیم زنجانی
کاتب: محمود بن حسین الخطیب الطهرانی الرازی.
تاریخ کتابت: ۹۷۲ق.
قطع: ‮‭۱۵/۵‬*‭۲۰/۵‬سم. ‭۶۴‬گ. ‭۱۵‬س.‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: ۱بسمله، بک یا ذوالجلال و الاکرام افتتاح الکلام و الاتمام حمدا لمن صرف قلوبنا نحو شکر نعمائه و نطق لسانها ببیان جزیل آلائه و الصلوه علی من کلمته عن اسقام الجهالات شافیه و شفاعته فی محو ارقام الضلالات کافیه و مطابعه اولاده و اصحابه فی حصول الکمالات وافیه اما بعد، این رساله‌ایست در ترجمه صرف مشهور بزنجانی که منسوب است به امام فاضل کامل عزالمله و الدین عمادالاسلام و المسلمین عبدالوهاب بن ابراهیم الزنجانی… که تسوید نموده بنده محتاج بعنایت خداوند غنی محمد بن قاسم بن یوسف الحسینی (یا حسنی) بر سبیل استعجال… آغاز کرد مصنف این رساله را به تسمیه… .
۲… وی تا نباشد بنا کنند اما از غیر ثلاثی مجرد که دروی ناباشد چون میامد بی‌تفاوت بعادت و الحاق فارق قرینه‌ایست والله اعلم بالثواب و الیه المرجع و الماب.
۳تمت… علی ید العبد الاقل محمود بن حسین الخطیب الطهرانی الرازی فی یوم الاحد چهاردهم شهر رمضان المبارک سنه… و سبعین و تسعمائه اللهم اغفر لصاحبه و الکاتبه و لجمیع المومنین و المومنات.
وی از صرف منظوم جامی یاد و ابیاتی نقل کرده است. جامی از علی‌اصغر حکمت صرف منظوم و منثور.
تزئینات نسخه:بالای عبارات تصریف خط شنگرف یا لاجورد کشیده شده است.
ابواب افعال عربی به شنگرف در حاشیه نوشته شده.
نوع کاغذ:سمرقندی شکری ضخیم.
تزئینات جلد:تیماج یک لا قهوه‌ای کمرنگ ضربی.
۱در کنار یکی از صفحات یک حاشیه مکرر است که زیر یکی از آنها نشان «منه دام ظله» دیده می‌شود.
این تصریف که معروف به «تصریف عربی» است شروح بسیار دارد که برخی از آنها در کشف الظنون یاد شده و میر سید شریف گرگانی و محمد بن قاسم بن یوسف حسینی، از معاصران یا نزدیکان عصر جامی، نیز آن را شرح کرده است.
در کشف الظنون و ذیل‌های آن یاد نشده.
شیوه این شرح چنین است که پس از نقل فقراتی کوتاه از متن، به شرح و استدلال و نقل اقوال پرداخته است.
یادداشتهای مربوط به عنوان و پدیدآور: محمد بن قاسم در اوایل قرن ۱۰ق می‌زیسته و از جامی با عنوان «حقایق پناهی مولانا جامی فرموده» یاد کرده است.
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر: نوع خط:نستعلیق.
یادداشتهای مربوط به نسخه موجود: ۱پشت برگ اول چند یادداشت است که برخی از آنها سیاه شده.
یادداشت عملیات: در برخی از برگ‌ها آثار رطوبتی کهن مشهود است.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد ششم، صفحه ۴۴۶۸-۴۴۶۹٫
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده: شرح بر تصریف عبدالوهاب بن ابراهیم زنجانی (قرن ۷ق).
تاریخ: ۲۰۱۳۱۰۱۴
محل و شماره بازیابی: ۱۷۸۰۶۵