توضیحات

ترتیب دهنده متن علمی و تدقیقی: عبدالکریم علی اوغلی علیزاده

نام دیگر شرف‌نامه، آیینۀ اسکندر است. مثنوی شرف‌نامه پنجمین دفتر از پنج گنج نظامی گنجه‌ای است که در سال‌های پایانی قرن ششم هجری سروده شده است و نظامی گنجه‌ای خود این مثنوی رازناک را «شرف‌نامۀ خسروان» می‌نامد:
از آن خسروی مَی که در جام اوست
شرف‌نامۀ خسروان نام اوست
هدف اصلی نظامی از سرودن این مثنوی خردمندانه، در نظر اول شرح و گزارش تاریخ افسانه‌ای اسکندر مقدونی است و در نگاه دیگر شاعر رمزگوی بهانه‌ای ساخته است تا جغرافیای تاریخی جهان را در قرن سوم پیش از میلاد با فرهنگ‌های گوناگون آن زمان به نظم بیاورد و اثری ضد حماسی بسازد و اسکندر را به عنوان رهایی‌بخش انسان‌ها از زیر یوغ ستمکاران و فرمانروایان خودکامۀ جهان در آب و خاک ربع مسکون معرفی کند.
نظامی در پیگیری هدف‌های خویش، عجایب و غرایب جهان را چنان‌که شنیده و خوانده در جای‌جای کتاب شرف‌نامه بازگو کرده است که در همین دفتر به نثر نوشته شده است.