توضیحات

برپایی نظام مشروطه در ایران نظارت حکومت خودکامه بر جامعه را سست کرد و رشته‌ آزادی‌هایی را برای ایرانیان فراهم آورد. روزنامه‌نگاری نیز از بند و بست‌های گذشته‌ رها شد و ایرانیان برای نخستین بار پدیده‌‌ی “روزنامه‌ی آزاد” را تجربه کردند.

در مدتی کم‌تر از دو سال بیش از صد روزنامه در سرتاسر کشور منتشر شدند و حوزه‌ی جدید مدنی را به وجود آوردند. اما در میان انبوه روزنامه‌ها، تنها تعدادی در روزگار خود به شهرت رسیدند و بر رویدادهای جامعه تاثیر نهادند.

صور اسرافیل یکی از آن چند روزنامه بود. نویسندگان این روزنامه به نقد گسترده‌ی پدیده‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جامعه‌ی خویش پرداختند. هدف نقد آنان گذار از دایره‌ی عقب‌ماندگی و ساختن جامعه‌ای پیشرفته بر پایه‌ی عدالت اجتماعی بود. مقاله‌های اصلی صوراسرافیل زمینه‌ی فکری مشخصی داشتند و نویسندگان روزنامه‌ می‌خواستند علاوه بر نشان دادن پیامدهای عقب‌ماندگی، به ریشه‌های دشواری‌های اجتماعی پی ببرند.

در کتاب حاضر چند سرمقاله و مقاله‌ی کلیدی صور اسرافیل و ستون طنز “چرند و پرند” بررسی شده و نویسنده کوشیده است تا در این راستا به چند پرسش پاسخ دهد: نویسندگان صوراسرافیل صحنه‌ی سیاست کشور را چگونه می‌دیدند؟ چه راه حلی برای مساله‌ی ارضی مطرح کردند؟ از مقوله‌های حساس سنت و تجدد چگونه سخن گفتند؟ وکدام مکتب‌های فکری و سیاسی راهنمای آنان بود؟