توضیحات
طبقات الأطباء و الحکماء، اثر ابوداوود سلیمان بن حسان اندلسى، معروف به ابن جلجل است که آن را در سال ۳۷۷ق، به زبان عربى تألیف نموده و پیرامون تاریخ حکماء و پزشکان و فیلسوفان از هرمس تا دوران معاصر ابن جلجل مى‌باشد. کتاب، در ۹ طبقه به معرفى ۵۷ تن از پزشکان و فیلسوفان، از هرمس تا روزگار معاصر ابن جلجل مى‌پردازد.
مؤلف، در این اثر از منابع مختلف مکتوب یونانى و لاتینى و نیز از شنیده‌ها و دیده‌هاى خود بهره جسته است.
مهم‌ترین مآخذ او به‌ویژه در تدوین ۵ طبقه نخست، عبارتند از کتاب «الالوف» (در حرکات فلک و کواکب)، اثر ابومعشر بلخى، «بخش تاریخ روم» پاولوس اروسیوس که ابن جلجل از او با نام هُروشْیُش یاد کرده و همان کتابى است که جزو هدایاى امپراطور روم به دربار عبدالرحمان به قرطبه رسید، کتاب «تاریخ القروانقه» تألیف سفرونیوس، کتاب «ایزیدوروس» اشبیلى، ترجمه «السیاسه» ارسطو و… وى همچنین اطلاعات گران‌بهاى دیگرى در باب پزشکان شرق و غرب جهان اسلام از کسانى چون ابوزکریا یحیى بن مالک بن عاید معروف به العائدى اندلسى، ابن قوطیه و محمد بن عبدون پزشک نقل کرده است.
پنج طبقه نخست، به رومیان و یونانیان و اسکندرانیان تعلق دارد و شامل هرامسه ثلاثه، اسقلابیوس، ابولى، بقراط، دیامقوریدوس، افلاطون حکیم، ارسطاطالیس مجذونى، سقراط، دیمقراطیس، بطلمیوس، قطون، اقلیدس، جالینوس و… است. طبقه ششم، به حکماى صدر اسلام و مخضرم، همچون حارث بن کلده ثقفى، ابن ابى‌رمثه، ابن ابحر و ماسرجویه پرداخته است.
طبقه هفتم، درباره پزشکان و فیلسوفان جهان اسلام (اعم از مسلمان و غیر مسلمان)، مانند بختیشوع، جبریل بن بختیشوع، یوحنا بن ماسویه، یوحنا بن بطریق، حنین بن اسحاق، ابویوسف یعقوب بن اسحاق، ثابت بن قره حرانى و… است.
طبقه هشتم، درباره حکماى غرب جهان اسلام، مانند اسحاق بن عمران، اسحاق بن سلیمان اسرائیلى و ابوجعفر احمد بن ابراهیم است. طبقه نهم، درباره حکماى اندلس، همچون حمدین بن ابا، خالد بن یزید، ابن ملوکه نصرانى، عمران بن ابى‌عمر، محمد بن فتح طملون، یحیى بن اسحاق، ابوبکر سلیمان بن باج، ابن ام البنین و… است.
دیدگاهی دارید؟