توضیحات

مقدمه
آدمی از آغاز تا پایان زندگی خویش به طور فطری به ارزش های اخلاقی گرایش دارد و شخصیت وی همواره با معیارفضایل و رذایل محک می خورد و هرکس در این سنجش به امتیاز بالاتری دست یابد در خاطر مردمان و نزد خدای خود جایگاهی رفیع و ارزشمند خواهد داشت.
بدین جهت پیام آوران الهی در طول تاریخ بشریت،با فراخوانی امت ها به پرستش یگانه آفریدگار جهان،با تکیه بر ارزش های اصیل اخلاقی در همه ابعاد زندگی،انسان را به رشد و رویش رهنمود می ساختند از همین سلسله سفیران الهی پیام آور اسلام است که علت برانگیخته شدن خود را تمام و اکمال سجایای اخلاقی برمی شمارد.
در این میان عدهّ ای به جای تمسک به فرهنگ اصیل و غنی دینی و گرایش به ارزش های اخلاقی –و حیانی، به مکاتب اخلاقی گوناگونی روی آوردند تاپاسخ بخشی از مشکلات روحی و روانی و بحرانهای معنوی خود را بازیابند.تلاش جمعی بشر، برای ارائه مکاتب اخلاقی، گرچه به رشد و تعمیق حکمت و بصیرت اخلاق منجر شد اما دوری از ریشه آسمانی اخلاق و بی توجهی به خدا و آخرت که از پایه های اساسی اخلاق به شمار می رود از آفاتی است که به ایجاد شبهات و سست شدن بنیان اخلاق منجر گشته است.
مطالعه‌ی اخلاق اسلامی را نمی‌توان به قرآن و به نظام رایج همراه آن محدود کرد، حتی اگر دامنه‌ی آن را به تفا سیر عا لما نه در زمینه‌های مختلف، از قانون گرفته تا فلسفه و علوم طبیعی گسترش دهیم.
اهمیت بنیادی این عناصر امری بدیهی است، چرا که آن‌ها در بر دارندۀ اصول، استدلالها و روایاتی هستند که می‌توانند مشمول گذر زمان نگردند. اما نقش محوری اخلاق اسلامی در گسترۀ قرآن ومجموعه‌ی مواعظ و سنن نبوی با اصلی کلیدی همراه است که در قول مصرّح و مکرّر «اسلام، راهی برای زندگی» نهفته است.

این نظریه متکی بر جایگاه تاریخی زندگی محمّد(ص) ، همراه با مجموعۀ‌ مجاهدت‌های مستند وی است که تلاش می‌کند رسالتی پیامبرانه را به گونه‌ای به انجام رساند که درآن جستجوی آرمان‌های اخلاقی امری مجرد و ذهنی نیست، بلکه عملی است.

در عین حال همیشه مسلمانان و غیر مسلمانانی بوده‌اند که ترجیح داده‌اند با متون دینی همچون متونی دارای معانی واحد و بسته رفتار نمایند، زندگانی پیامبر را به روی تفاسیر خلاقانه که شایسته آن است ببندند، و تاریخ متنوّع مسلمانان را تاریخ اسلامی یگانه جلوه دهند. قابل پیش‌بینی است که این دیدگاه پدید‌آورندۀ خصلت و ویژگی‌ای است که به عنوان مجموعه‌ای از احکام قدسی قابل شناسایی است.

برخی راهشان را در احکام و یا فقه می‌یابند و دیگران آن را در گستره‌ی شریعت به عنوان نمادی رایج از اسلام می‌جویند. سپس به کارگیری این ویژگی در چالش‌های روزانه که یک مسلمان با آن مواجه است عملی موقوف به اراده است، هر چند تا آنجا که به تشخیص اصل مربوطه وابسته است،همراه با بصیرت نیز هست.