مباحث تاریخ و جغرافیای تاریخی یکی از محورهای متنوع نخستین همایش ملی ایران شناسی (۱۳۸۱) در نظر گرفته شدند. مقالات ارائه شده در این گروه در سه بخش تاریخ ایران، جغرافیای تاریخی و شهر و شهرسازی در تاریخ ایران گنجانده شدند.

کتاب حاضر که توسط بنیاد ایران شناسی و در سال ۱۳۸۳ به چاپ رسیده است دربرگیرنده ۳۹ مقاله فارسی و ۵ مقاله انگلیسی از مباحث تاریخ و جغرافیای تاریخی ایران است که بر اساس نام خانوادگی نویسندگان مقالات مرتب شده اند. مقالات انگلیسی در انتهای کتاب و پس از مقالات فارسی درج شده اند.

برخی از عناوین مقالات این کتاب عبارتند ازشاهان صفوی و کرمان، جغرافیای تاریخی مراغه، نشانه های کهن سازگاری با کویر خراسان، نقش فراموش شده جغرافیدانان مسلمان در تکامل نقشه جهان، سیاست مذهبی شاهرخ تیموری و …