توضیحات

پس از آن دیدم که ملت ایران نسبت به قرار داد ۱۹۱۹ بد بین است و آن را مبنی بر غرض فاسد می داند قرار داد را القا کردیم و در عوض آن دولت ایران تقویت و مساعدت کردیم که نظم و اقتدار را در کشور ایران بر قرار نماید. تمام تقویت و مساعدت ما از رضا شاه پهلوی روی این اصل بود و باید انصاف داد که در چند سال اول زمام داری پهلوی به اصلاح کشور پرداخت و ما از او راضی بودیم. لیکن متاسفانه آن پادشاه به مرور زمان هر چه قدرتش بیشتر می شد از راه صحیح بیشتر منحرف می شد. و به کار های بی قاعده دست زد. تا وقتی که باز دیدم شیطنت آلمان و غفلت شاه منافع ما را در خطر می اندازد. این بود که بر خلاف میل خودمان از ناچاری این اقدام را کردیم.

از پیشگفتار:
این بخش از کتاب “مصدق، نهضت ملی و رویدادهای تاریخ معاصر ایران – جلد هفتم” مربوط به مقدمات کودتای انگلیسی سید ضیاء – رضاخان در سوم اسفند ۱۲۹۹ است، که رادیو لندن پس از سوم شهریور ۱۳۲۰ صریحاً اقرار کرد که دولت انگلیس در کودتای سوم حوت ۱۲۹۹ و تقویت سردار سپه دست داشته است. پس از آن که دیدیم ملت ایران نسبت به قرارداد ۱۹۱۹ بدبین است و آن را مبنی برغرض فاسد می داند قرارداد را الغاء کردیم و در عوض آن دولت ایران را تقویت و مساعدت کردیم که نظم و اقتدار را در کشور ایران برقرار نماید. تمام تقویت و مساعدت ما از رضا شاه پهلوی روی این اصل بود و باید انصاف داد که در چند سال اول زمامداری پهلوی به اصلاح امور کشور پرداخت و ما از او راضی بودیم لیکن متاسفانه آن پادشاه به مرور زمان هرچه قدرتش بیشترمی شد از راه صحیح بیشتر منحرف می شد و به کارهای بی قاعده دست زد تا وقتی که باز دیدم شیطنت آلمانها و غفلت شاه، منافع ما را در خطر می اندازد. این بود که برخلاف میل خودمان از ناچاری این اقدام را کردیم «رضاشاه را از سلطنت برداشتیم» (رادیو لندن بخش زبان فارسی گفتارهای شهریورتا آبان ۱۳۲۰). یکی از پیامدهای اشغال ایران به دست متفقین، سقوط رژیم استبدادی رضاشاه و به قدرت رسیدن فرزندش محمدرضا بود. روز پنجم شهریور ۱۳۲۰، نیروهای انگلیس و شوروی به سوی تهران حرکت کردند. در همین زمان رضا شاه استعفا داد.
رضاشاه محصول سیاست انگلیس در ایران بود و از کودتای ۱۲۹۹ تا شهریور ۱۳۲۰ بر مردم ایران تحمیل شده بود او بنام “امنیت و تجدد” قانون اساسی را زیر پا گذاشت و راه را بر تجدد واقعی که یافتن فرهنگ دموکراسی و موفق شدن تجربه مشروطیت بود، بست. قرارداد ننگین ۱۳۱۲ را با خفت وخواری قبول کرد، به دزدی و غارت اموال مردم و ثروت ملی دست زد، مثل تمامی دیکتاتور های دست نشانده وقتی تاریخ مصرفش تمام شد همان هائی که او را آورده بودند، بردند…