توضیحات
معارف قرآن (۳-۱): خداشناسی، کیهان شناسی، انسان شناسی
معارف قرآن مجموعه کتابهایی است که در آن، حضرت استاد به دستهبندی موضوعی آیات قرآن کریم پرداختهاند که این مجموعه از جمله آثار ابتکاری و بدیع ایشان محسوب میشود.
حضرت استاد در آغاز ضمن تأکید بر لزوم گنجاندن درس تفسیر در مجموعه دروس اصلى حوزه علمیه، از مرحوم علامه طباطبایى، در مقام پیشگام و پرچمدار تدریس و نگارش تفسیر در حوزه تقدیر میکنند و ارائه یک دوره کامل تفسیر را به منزله متن درسى، نامیسر میشمارند و همچنین انتخاب بخش هایى از تفسیر قرآن را نیز ناکافى و غیرمفید مى دانند، و دسته بندى موضوعى آیات را تنها راه ممکن و مفید مى بینند. البته این دسته بندى میباید با نظم منطقى و بیانى موجز و متناسب با کتاب درسى عرضه گردد.
در زمینه دستهبندى موضوعى آیات قرآن کریم نیز استاد طرحى بدیع و ابتکارى را پیشنهاد مىکنند که در قیاس با طرحهاى سابق که آیات را بر محور «عقاید، احکام و اخلاق» یا بر محور «انسان و ابعاد وجودى او» دستهبندى میکردند، امتیازات چشمگیرى دارد. در این طرح، موضوعات آیات مورد بحث، بر محور «اللّه» که هستىبخش همه کائنات است، دستهبندى شده، و با الهام از آیه شریفه أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَالَتْ أَوْدِیَهٌ بِقَدَرِهَا…، بحث از نقطه معینى آغاز مىگردد و پس از تکمیل آن در هر مرحله، به ترتیب به مراحل پایین تر ـ که در طول یکدیگرند ـ مىرسد، و در نتیجه ارتباط منطقى میانِ هر مبحث با مبحث قبل برقرار مىشود. بر این اساس موضوعات مورد بحث در دروس تفسیر موضوعى حضرت استاد به ترتیب ذیل است:
۱٫ خداشناسى: این بخش با بحث در زمینه شناخت خداوند آغاز مى شود و به بحث درباره کلیات و تفاصیل افعال الهى خاتمه مییابد.
۲٫ جهانشناسى: خلقت جهان هستى، یکى از افعال الهى است و از این جهت مباحث این بخش با بخش قبلى ارتباط مىیابد، و به اینجا مىرسد که خلقت همه پدیدههاى جهان، مقدم بر خلقت «انسان» به منزله شریفترین مخلوق خداوند بوده است.
۳٫ انسانشناسى: در این بخش اثبات مىشود که انسان موجودى تکبعدى نبوده، زندگى او در دنیا مقدمه زندگى اخروى است، و او در این سیر نیازمند راه و طریق وصول به کمال و جاودانگى است.
۴٫ راهشناسى: در این بخش، سخن بر سر شناخت راه درست وصول به سعادت آدمى است. این موضوع به مباحث رسالت و نبوت و امامت تسرى مىیابد و به این ترتیب با بخش بعدى مرتبط مىشود.
۵٫ راهنماشناسى: صفات و ویژگىهاى راهنمایان طریق هدایت و چگونگى هدایت آنان موضوع این مبحث است. حلقه اتصال این مبحث با مباحث بخش بعد، ط
دیدگاهی دارید؟