توضیحات

در این کتاب اندیشه‌ی “میرزا ملکم خان ناظم‌الدوله” در حوزه‌های گوناگون اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و عقیدتی بررسی می‌شود. بخش نخست شامل درآمدی بر تفکر ملکم و زندگی نامه‌ی اوست که همراه با بحث اسلام و مدرنیته، و معرفی انجمن فراموش خانه و جامع آدمیت، تدوین گردیده است. بررسی اندیشه‌ی اصلاحات ملکم و معرفی فعالیت روزنامه‌نگاری او در روزنامه “قانون” مباحث بعدی کتاب هستند.

برای مثال، در کتاب خاطرنشان شده است: “ملکم نتیجه می‌گیرد که آن چه جهان غرب در دانش و فن و جلوه‌های گوناگون مدنیت پدید آورده ثمره‌ی دانش تجربی (علم کسبی) است، و اکنون که چنین اندوخته‌ی عظیم و ارزشمندی در اختیار غرب است، بخردانه آن است که ایرانیان دستاوردهای فرهنگ را تقلید کنند…. از دید ملکم، پیشرفت غرب در دانش و فن به او مرجعیتی بخشیده که سایر بخش‌های جهان را به پیروی از آن ناگزیر ساخته است.

در حقیقت او پدیده‌ی مدرنیته را دارای گسترشی ناگزیر می‌داند و در این عقیده چنان جزمیتی نشان می‌دهد که سیاست دست‌اندازی غرب را به سرزمین‌های دیگران، موافق آیین و حکمت خداوندی می‌داند که سرنوشت آن را مقرر داشته است”.