توضیحات

از پیشگفتار کتاب:
در سال ۱۹۴۱ و در جریان جنگ جهانی دوم، من معاون کنسول در بندر طرابوزان در کنار دریای سیاه، من با اولین شخص ایرانی ملاقات کردم. او آقای الف ریاضی بود که در روی کارت ویزیت نوشته شده بود “رایزن کنسولگری شاهنشاهی ایران”.

در آن بندر زیبا و دورافتاده ترکیه و در حالیکه اتراک نیز به تمام خارجیان سوءظن داشتند، اروپائیان مقیم دشمنان رسمی ما یا افرادی از کشورهای بی طرف بودند. من و همسرم جدا از کارمند مالتایی خود که هیچگاه از ترکیه خارج نشده بود، تنها اتباع انگلیس بودیم.

تنهایی را با تمام وجود احساس می کردیم. ریاضی یک، نامی که ما به آن ایرانی داده بودیم با هیکلی چاق، خوش برخورد تنها دوست ما بود و عامل معرفی ایران به ما برای اولین بار بود. در طرابوزان و در آن شبهای تنها، من به پرونده های کنسولگری به جستجو پرداختم. قدیمی ترین پرونده مربوط به سال ۱۸۳۰ و زمانی بود که وزارت خارجه برای گسترش تجارت با ایران از طریق راه کاروان روی قدیمی که از طریق ارمنستان گذشته و به تبریز می رسید، یک معاون کنسول به آنجا اعزام کرد.

نتیجه این تحقیق و بررسی کتابی بود که با عنوان “طرابوزان و تجارت ترانزیت با ایران” نوشتم و از وزارت خارجه خواستم اجازه انتشار آن را بدهند. وزارت خارجه این اجازه را داد، ولی آن را با عنوان “چاپ وزارت خارجه” به چاپ رساند، اولین باری که تلاش من بدین حد ارزش یافت.

من دوستی و این ارتباط خود را با ایران به کلی فراموش کرده بودم که در سال ۱۹۵۳ و به طور ناگهانی از من خواسته شد از لندن به تهران پرواز کرده و روابط سیاسی را که بعد از ملی شدن نفت توسط دکتر مصدق قطع شده بود، دوباره برقرار کنم…