توضیحات

(از آغاز تا ۱۳۲۰ ه.ش.)

پیشگفتار

کتابی که پیش رو دارید به بررسی نمایش و نمایشنامه نویسی در ایران از ۱۲۸۵ تا ۱۳۲۰ شمسی پرداخته است. در بخش نخست ریشههای هنر نمایش و انواع نمایش سنتی در ایران و راههای آشنایی ایرانیان با انواع نمایش غربی به اختصار و اجمال شناسانده شده. بخش دوم به معرفی نمایشنامه ها و نمایشنامه نویسان دوره ای که وجه بارز آن پیدایش و وقوع انقلاب مشروطیت ایران ،است میپردازد و بخش سوم نیز بررسی ادبیات نمایشی را از اولین سال قرن چهاردهم شمسی تا سقوط رضاشاه وجه همت قرار داده است. مشخصۀ دوره اخیر آشنایی نسبی نمایشنامه نویسان با ادبیات نمایشی غرب و نیز تأسیس و فعالیت گروههای تئاتری است.

ذکر چند نکته ضروری است کتاب حاضر فقط به بررسی نمایشنامه هایی پرداخته است که در کتابها یا نشریه های مختلف به چاپ رسیده اند؛ در بررسی نمایشنامه ها دو جنبه عمده مورد توجه بوده است جنبۀ برون ساختی و جنبه درون ساختی در جنبه نخست سعی شده است که به تأثیر عوامل گوناگون اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بر نمایشنامه نویسی کشورمان پرداخته شود و در جنبۀ دوم به چگونگی عناصر نمایشی و نمایشنامه نویسی نظیر شخصیتها طرح و ،پرداخت درونمایه صحنه پردازی ،زبان امکانان نمایشی و جایگاه هنر نمایشنامه نویسی توجه شده است. متأسفانه دستیابی به تمام نمایشنامه های نوشته شده در دوره مورد بحث ممکن ،نبود بنابراین اگر از نمایشنامهای ذکری در میان نیامده جز این سیبی ندارد.

نویسنده سعی داشته است که در حد امکان منابع و متون ادبیات نمایشی این دوره را گردآوری کند و به نظر علاقه مندان برساند و داعیه کمال تحلیلها و تحلیلها در میان نیست. امید است که کتاب به علاقه مندان و صاحب نظران فایده ای درخور برساند.