توضیحات

معرب واژه‌ای است که از زبان دیگری به زبان عربی راه یافته باشد؛ خواه به همان صورت به کار رفته باشد و خواه در آن دگرگونی پدید آمده باشد.

در این کتاب واژه‌هایی که در «صراح» معرب شمرده شده است، گردآوری گردیده و ترتیب الفبایی یافته است. همچنین همه واژگانی که در آن کتاب بیگانه دانسته شده یا از گویش‌های عربی یاد شده است، فراهم گردیده و در پایان این کتاب افزوده شده است.

«صراح» که صورت کوتاه «الصراح من الصحاح» است، نام واژه‌نامه‌ای است که جمال‌الدین ابوالفضل محمد در سال ۶۸۱ هجری در شهر کاشغر فراهم آورده است. این واژه‌نامه برگردانده کوتاه‌شده‌ای از «صحاح» جوهری به فارسی است. صراح چندین بار در ایران و هندوستان به چاپ رسیده است و نیز دستنویسهای بسیار از آن بازمانده است.

در این دفتر همه جا به چاپ سال ۱۳۴۷ هجری (۱۹۲۸ مسیحی) چاپخانه مجیدی کانپور هندوستان بازگشت داده شده است. بنیاد آن چاپ ویرایش حکیم عبدالمجید است که در سال ۱۲۴۵ هجری در کلکته نشر یافته است.

باید یادآور شد که حکیم عبدالمجید نامبرده برای آن که صراح کاملتر گردد واژه های عربی بسیاری را که در آن یاد نشده است از واژه نامه های دیگر عربی بویژه قاموس فیروز آبادی فراهم آورده و به همان شیوه صحاح و صراح آرایش داده و معنی آنها را به فارسی در برابر آنها گذاشته است…