کتاب حاضر تحقیقی است درباره زندگی، آثار و شیوه تاریخ نگاری محمدحسن خان اعتمادالسلطنه که در سه بخش سامان یافته است .بخش اول به شرح زندگی اعتمادالسلطنه اختصاص یافته، شامل پنج فصل است

۱ : موقعیت خانوادگی اعتمادالسلطنه، ۲ تحصیلات، مشاغل، مناصب و القاب، ۳ سخنی پیرامون مرگ اعتمادالسلطنه، ۴ جلوه‌هایی از فعالیت‌های سیاسی اعتمادالسلطنه، ۵ بررسی خصوصیات اخلاقی، حالات روانی و افکار اجتماعی اعتمادالسلطنه .

در بخش دوم اختلاف نظرها درباره آثار منسوب به اعتمادالسلطنه بیان شده است .در این بخش همچنین دو نوع تالیفات منسوب به اعتمادالسلطنه درج شده است .در بررسی هر اثر، ابتدا نقش اعتمادالسلطنه و یا همکارانش در تدوین آن اثر ذکر می‌شود و پس از آن با اشاره به محتوای کتاب، شیوه‌های تاریخ نویسی به کار رفته در اثر مورد نظر بررسی می‌شود .مباحث این بخش (بخش دوم) در شش فصل فراهم آمده است

۱ : نقش اعتمادالسلطنه در تالیفاتی که به نام او به چاپ رسیده است (کتاب‌ها و مقالات و ترجمه‌ها)، ۲ نوشته‌های تاریخی چاپ نشده اعتمادالسلطنه (شامل کتاب‌ها، مقالات و ترجمه‌ها)، ۳ آثار چاپ شده اعتمادالسلطنه با مضامین غیر تاریخی، ۴ آثار دست نوشته ناپیدای اعتمادالسلطنه و آثاری که به اشتباه به او نسبت داده شده است، ۵ آثاری که به اهتمام اعتمادالسلطنه به چاپ رسیده‌اند، ۶ روزنامه‌هایی که اعتمادالسلطنه سردبیر آنها بوده است .

بخش سوم به بررسی شیوه تاریخ نگاری اعتمادالسلطنه اختصاص یافته و حاوی این مباحث است :دیدگاه‌های اعتمادالسلطنه نسبت به تاریخ نگاری و اصول حاکم بر تفکر تاریخ نگاری او ;بازتاب شیوه‌های کهن تاریخ نگاری ایرانی در تالیفات تاریخی اعتمادالسلطنه ;پیدایی تاریخ نگاری نوین در ایران و بازتاب در آن تالیفات تاریخی اعتمادالسلطنه .

کتاب با کتابنامه و نام‌نامه به پایان می‌رسد .