توضیحات
فریدون رهنما که با صدای بسیار بلند
میخواند آوازهای پاک و بلندپایه اش را.
پل الوارفهرست:
– زندگینامه و سالشمار زندگی فریدون رهنما
– گفت و شنودی با فریدون رهنما- مجله کاوش دیماه ۱۳۴۲
دربارهی هنر( مقالات)
– نیما یوشیج و دلش که می تپید – مجله یغما – فروردین ۱۳۳۹
– پایان یک تولد- ۱۳۴۵
– فروغ فرخزاد- ۱۳۴۵
– اردشیر محصص- ۱۳۴۷
– مهدی اخوان ثالث-۱۳۳۸
– سینما در ایران- سخن- مرداد ۱۳۳۴
– راه واقعیت گرایی در تاریخ سینما
– واقعیت گرایی فیلم – فیلم و شعر
– واقعیت گرایی فیلم – فیلم و تئاتر
– مقدمهی فریدون رهنما بر مجموعه شعر منتشر نشدهی هوشنگ چالنگی- ۱۳۴۷
– مقدمهی فریدون رهنما بر کتاب قطعنامهی احمد شاملو
شعر
– شعر به فارسی
ترجمهی شعر
– برگزیده آوازهای رهایی
– برگزیده سرودههای کهنه
– سپیدی یک دست زاده شب است
– یک یادداشت
– از دستنوشتهها
نامهها
– نامه به کیوان
– نامه به مجید رهنما
– نامه به م. ن (هیچ چیز بیهوده نیست)
دربارهی فریدون رهنما
– برگزیده از سخنرانی هانری کربن در تالار موزه گیمه
– یاددا شتی دربارهی فریدون رهنما- برگرفته از روزنامه شرق
زندگینامه
فریدون رهنما شاعر، کارگردان و نظریهپرداز سینما در دوم خرداد ۱۳۰۹ در تهران زاده شد. چهار ساله بود که پدرش زینالعابدین رهنما به بیروت تبعید میشود و او به همراه خانواده به آنجا میرود. تبعید، بمباران شهر بیروت و همچنین رویدادهای آن زمان ایران، در شکلگیری دیدگاه او بسیار تأثیر میگذارد.
پس از شهریور ۱۳۲۰، به تهران بازمیگردد و در دبیرستان فیروز بهرام درس میخواند. در ۱۳۲۳ به پاریس میرود. هنوز جنگ دوم پایان نیافته اما پاریس آزاد شده است. در فضای پاریس، هنوز نهضت مقاومت برجاست. فریدون به دبیرستان میرود، شعر میسراید و با عطشی بسیار، آثار هنرمندان نهضت مقاومت را میخواند. بسیاری از آنان، چون سن پُل رو، ماکس ژاکوب، روبر دِسنوس، توسط نازیها به قتل رسیدند. تیرباران شدند یا در اردوگاهها جان سپردند.
در سال ۱۳۲۷ دفتر شعر «هیچ» را مینویسد و مقالههایی از او دربارهی شعر و سینما در نشریه دانشجویان ایرانی در فرانسه منتشر میشود.
در ۱۹ سالگی دفتر شعر «منظومه برای ایران» را میسراید که یکسال بعد در سال ۱۳۳۰ با نام مستعار کاوه طبرستانی انتشار مییابد.
به علت بیماری ریوی و معالجه، مجبور میشود پاریس را ترک گوید و راهی کوهستانهای فرانسه و سوییس گردد. سپس برای مدتی کوتاه به ایران میآید و هنرمندان جوان به او روی میآورند. در این زمان، شعر زندگیست را مینویسد که در مقدمهی «قطعنامه» ا. صبح آمده است.
در سال ۱۳۳۳ «منظومه برای جهان» را میسراید که دو دفتر و با نام مستعار کاوه طبرستانی انتشار مییابد.
پس از تحصیلات دانشگاهی در فرانسه، به ایران میآید و در ضمن کارهای سینمایی، مجلهی «فیلم و زندگی» را سرپرستی میکند. در همین مجله، بخشهایی از دانشنامهی او به نام «واقعیت گرایی فیلم» منتشر میگردد. در سال ۱۳۳۸ مجموعهیی از شعرهای او از سال ۱۳۲۷ تا ۱۳۳۸ به نام «سرودههای کهنه» در پاریس انتشار مییابد. در همین سال، نخستین فیلم کوتاهش، «تخت جمشید»، را میسازد که سال بعد در مرکز بینالمللی فیلم در پاریس به نمایش گذارده میشود.
در سال ۱۳۳۹ «تاریک و روشن سپهری»، «نیما و دلش که میتپد» به چاپ میرسد. در سال ۱۳۴۴ فیلم «سیاوش در تخت جمشید» بر پایهی داستان شاهنامه، در سینما تک پاریس با معرفی هانری لانگلوا و سپس با معرفی هانری کربن در موزه گیمه نمایش داده میشود. این فیلم در فستیوال لوکارنو ۱۳۴۵ جایزهی ژان اپستاین را به خاطر پیشبرد زبان سینمایی دریافت میکند.
در سال ۱۳۴۶ چهارمین دفتر شعرش «آوازهای رهایی» را از ایران به فرانسه میفرستد که سال بعد در پاریس به چاپ میرسد. در این زمان، سرپرستی قسمت پژوهش را در سازمان تلویزیون ملی به عهده دارد.
به پشتیبانی او، مجموعهای از فیلمهای تجربی و مستند دربارهی فرهنگ و هنر ایران ساخته میشود و انتشار نوشتههای او دربارهی هنرمندانی چون فروغ فرخزاد، بهمن فرمان، مروا نبیلی و اردشیر محصص راهی تازه را در نقد میگشاید. در سال ۱۳۵۲ رهسپار اروپا میشود. در پاریس، به زیرنویس فیلم «پسر ایران از مادرش بی اطلاع است» میپردازد اما برای جراحی مغز، مدتی در بیمارستان استکهلم بستری میشود. پس از عمل جراحی، به پاریس باز میگردد و نماهای نوشتاری فیلم را از نو فیلمبرداری میکند. در شب دوم خرداد ۱۳۵۴ نخستین نمایش فیلم با حضور او و با معرفی هانری لانگلوا، در سینما تک پاریس برگزار میشود.
هفدهام مرداد ۱۳۵۴ فریدون رهنما از این جهان میرود.
منابع:
سایت رسمی فریدون رهنما- زیر نظر فریده رهنما
مجلههای سخن ٬ یغما ٬ کاوش و روزنامه شرق
کتابهای قطعنامهی احمد شاملو و هفتاد سال عاشقانهی محمد مختاری
سایتهای دیدگاه و حیاتخلوت
دیدگاهی دارید؟