توضیحات

سیدی محمد حسین ملقب به جمال الدین در سال ۹۳۹ ق در شیراز به دنیا آمد و در سال ۹۹۲ به هندوستان عزیمت کرد. عرفی با اینکه در جوانی از دنیا رفته اما اشعار زیادی به جا مانده است. او در زمان حیات نیز شهرت داشته و اشعار وی بر سر زبانها جاری بوده است. او را یکی از پایه گذاران سبک هندی دانسته اند.

از شعر او،‌ این نکته فهمیده می شود که در اواخر عمر دفتر ۶۰۰۰ بیتی او به سرقت رفته و وی پس از چندی خاموشی بار دیگر اشعاری را سروده است. کلیات اشعار این شاعر نامی، بعد از درگذشتش توسط معاصران جمع آوری شده که با توجه به استقبال و کاربرد فراوان شعر او در نزد مردم، کار دشواری بوده است. محمد قاسم سراجا دیوان او را در سال ۱۰۳۳ ق به دستور خانخانان عبدالرحیم، گردآوری کرده وآن را ۱۵۰۰۰ بیت شمرده است.

ناظم تبریزی دیگر معاصر عرفی نیز ابیات او را ۱۴۰۰۰بیت دانسته که گویی آن را از روی نسخه سراجا تدوین نموده است. محمد ولی الحق انصاری مصحح این دیوان نیز اشعار غیر معروف و نامه های او را از ۶۰ جنگ و بیاض جمع آوری کرده است. همچنین در تصحیح این کتاب از ۳۸ نسخه معتبر هند،‌ایران، ترکیه و دیگر نقاط استفاده شده است.