شماره بازیابی: ۵۸۱
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭۱۰-۱۸۶۵۳‬‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پدیدآور: کیمیای سعادت [نسخه خطی]/ از: حجه‌الاسلام ابوحامد محمدبن محمد غزالی شافعی طوسی (۴۵۱-۵۰۵ق.)
قطع: ‮رحلی کوچک. ‭۱۸‬*‭۲۷/۵‬سم. ‭۵۲۴‬گ. ‭۱۹‬س.‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:شکر و سپاس فراوان به عدد ستاره آسمان و قطره باران و برگ درختان و ریگ بیابان…
یادداشتهای مربوط به عنوان و پدیدآور: مولف صاحب احیاء العلوم و سایر مولفات جلیله است.
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر: نوع خط:نسخ بسیار خوب. بعض صفحات خط کاتب دیگر است.
تزئینات نسخه:دارای پنج سرلوح ممتاز.
تزئینات متن:عنوان‌ها و فصول و آیات قرآنیه مرقوم به طلا. متن صفحات زرافشان.
۱نسخه با این دو بیت به پایان رسیده است:
مصنفش بحقیقت امام غزالیست / که اوست حجه اسلام و شرع پیغمبر
اگر شوی بارادت مطیع و منقادش / ز کیمیای سعادت مس تو گردد زر.
نسخه نفیس، در صفحه متصل به ورق اول شرحی راجع به امام غزالی نوشته که بدین گونه خاتمه یافته:
«و نمق ذلک العبد الخالص لمولاه سلطان قطب شاه بلغه الی غایه ما یتمناه فی دارالسلطنه حیدرآباد حرسه الله عن الاضداد فی تاریخ اواخر شهر ربیع الاول سنه اثنی و ثلاثین بعد الف من الهجریه».
محتوی عناوین و ارکان چهارگانه: «اما عنوان وی معرفت جهار جیز است و ارکان وی جهار معاملت است و این جهار به حقیقت عنوان مسلمانی است و هر رکنی را از وی ده اصل است اما عنوان اول آن است که حقیقت خود را بشناسد و عنوان دوم آن است که حق سبحانه و تعالی را بشناسد و عنوان سوم آن است که حقیقت دنیار را بشناسد و عنوان جهارم آن است که حقیقت آخرت را بشناسد… اما ارکان معاملت مسلمانی جهار است دو به ظاهر تعلق دارد و دو به باطن اما آن که دو به ظاهر تعلق دارد رکن اول کزاردن فرمان حق است که آن را عبادت کویند و رکن دوم نکاه داشتن ادب است در حرکات و سکنات و معیشت که آن را معاملات کویند اما آن دو که به باطن تعلق دارد یکی رکن پاک کردن دل است از اخلاق نابسندیده چون خشم و بخل و حسد و کبر و ریا و عجب و حقد که این اخلاق را مهلکات کویند و عقبات راه دین کویند و دیکر رکن آراستن دل است به اخلاق بسندیده چون صبر و شکر و محبت و شوق و رجا و توکل و زهد و فقر و تفکر که آن را منجیات کویند به تازی».
یادداشتهای مربوط به نسخه موجود: ۲تمام اوراق متن و حاشیه شده.
مشخصات اثر: شکل و سجع مهر:
متن یادداشت:
مهر بزرگ مخروطی (در زیر سطور مذکور) که سجع آن چنین است:
نقش نگین دل است حیدر صفدر مرا / مهر سلیمان ز حق گشته میسر مرا
یک سطر در وسط «العبد سلطان محمدقطب شاه».
پشت ورق اول رکن ۱، ۳، ۴ نیز این مهر دیده می‌شود:
«بنده شاه نجف سلطان محمد قطب شاه».
پشت ورق آخر کتاب در بالا امضاء طغرایی شکل سلطان محمد قطب شاه به خط ثلث، در پایین سه مهر که نصف اولی در صحافی از میان رفته فقط کلمات «شاه عالم‌گیر» باقی مانده، سجع مهر دیگر خوانده نشد.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۲۲۳-۱۲۲۴٫
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده: در عبادات و معاملات و مهلکات و منجیات.
تاریخ: ۲۰۱۳۰۴۲۴
محل و شماره بازیابی: ۱۳۵۵۳