توضیحات

از متن کتاب:
در اواخر سلطنت فتحعلیشاه قاجار اوضاع سیاسی مملکت طوری شده بود که استقرار و انتظام آن با روال گذشته دشوار بنظر میرسید. مرگ عباس میرزا ولیعهد و نایب السلطنه، اردوکشی به هرات را معوق گذاشت. فتحعلیشاه سرخوردگی و افسردگی پیدا کرده بود. بسیاری از داخل و خارج مملکت انتظار مرگ او را داشتند و دقیقه شماری میکردند.

مرگ او برای خیلی از گردنکشان آرزوئی بود که سرانجام برآورده شد. و «محمد شاه» خیلی زود خویشتن را به تهران رسانید و زمام امور را در دست گرفت و با چابکی خاصی بر اوضاع مسلط شد، اما او فقط توانست معدودی را خاموش کند، زیرا در همه جای کشور بی نظمی پدید آمده بود و اینکار چندان سهل و آسان نمی نمود که او بتواند طی چند ماه آرامش و سکون جد پدری خود فتحعلیشاه را اعاده دهد. انگلیسیها بخاطر حفظ دروازه های هندوستان سعی بلیغ مبذول میداشتند که هرات و قندهار و بخشهای دیگری از افغانستان را از ایران جدا کنند و به امرائی بسپارند که صد در صد مورد اعتمادشان باشند.

دخالتهای شاهزادگان قاجاروبی لیاقتی ارکان دولت موجب شد انگلیسیها به خیلی از هدفهای خود برسند. سرداران افغانی هریک بنحوی پر چم خود مختاری و استقلال برافراشته و از اطاعت دربار ایران سر باز زده بودند. «کامران میرزا » نامی در هرات گردنکشی میکرد و « کهن دل خان » در قندهار. عباس میرزا قرار بود برای گوشمالی همین کامران میرزا که تحریک شده انگلیسیها بود به هرات لشکرکشی کند، ولی او در مشهد مرد و فتحعلیشاه نیز کسی را نداشت که جای نایب السلطنه بنشاند. لذا اردوکشی معوق ماند و همین امر گستاخی «کامران میرزا » افغانی را بیشتر کرد…